Dav kad indd

Mustaqil o‘rganish uchun savollar:
1. Davlat kadastrlarining yagona tizimi (Dkyt)ni yaratish 
va yuritish bo‘yicha maxsus vakolatli organ qaysi hisoblanadi?
2. maxsus vakolatli organga qanday vakolatlar yuklatilgan?
3. yagona tizimga kiruvchi alohida kadastrlar qaysi idoralar 
tomonidan yuritiladi?
4. Dkytni yaratish va yuritish bo‘yicha O‘zbekiston Respub-
likasi vazirlar mahkamasi qanday vakolatlarga ega?

---

110
4.3. Asosiy davlat kadastrlari haqida umumiy ma’lumotlar
ma’lumki, davlat kadastrlarining yagona tizimida yer kadastri 
eng muhimi hisoblanadi. buning asosiy sababi shundan iborat-
ki, qolgan barcha obyektlar (o‘rmonlar, bino-inshootlar, avtomo-
bil yo‘llari, muhofaza qilinadigan hududlar, qazilma boyliklar va 
h.k.) ushbu yer maydonlarining ustida yoki ostida joylashgan va 
shakllangan. yer kadastridan boshqa kadastrlarni shakllantirish 
va yuritish birinchi navbatda yer kadastrini, ya’ni ushbu obyekt-
lar joylashgan hududning yer kadastrini, undan keyingina ushbu 
obyekt kadastrini yuritishni taqozo qiladi. shuni e’tiborga olib, 
biz yuqorida alohida boblarda yer kadastri to‘g‘risida anchagina 
kengroq to‘xtalib o‘tdik. ushbu mavzuda esa biz boshqa ba’zi-bir 
muhim obyektlarning kadastrlari to‘g‘risida to‘xtalamiz. 
Davlat o‘rmon kadastri. 
Davlat o‘rmon kadastri Dkytning 
tarkibiy qismi hisoblangani holda, u o‘rmonlarning geografik joy-
lashuvi, huquqiy maqomi, miqdoriy va sifat tavsiflari hamda qiy-
mat bahosi to‘g‘risidagi doimiy ravishda yangilanib turiladigan 
ma’lumotlar va hujjatlar tizimidan iborat. 
Davlat o‘rmon kadastrining asosiy vazifalari quyidagilardan 
iborat:
– respublika o‘rmon fondining tabiiy va iqtisodiy salohiyatini 
hisobga olib borish hamda baholashning umumdavlat majmuali 
yondashuvini ta’minlash;
– o‘rmon xo‘jaliklarini ro‘yxatga olish, o‘rmon resurslarini, 
nav tarkiblarini hisobga olish va baholash, o‘rmonlarni saqlash 
va tiklash;
– o‘rmonlarning ekologik, iqtisodiy va ijtimoiy mohiyatini 
baholash;
– o‘rmonlardan oqilona foydalanish, ularni muhofaza qilish 
va qayta tiklashni, shuningdek, o‘rmon xo‘jaligini rivojlantirishni 
bashoratlashni axborotli ta’minlash.
Davlat o‘rmon kadastri davlat hokimiyati organlarini, yu-
ridik va jismoniy shaxslarni o‘rmon fondining maydonlari, 
o‘rmonlarning tarkibi va mahsuldorligi, ularni iqtisodiy baho-
lash, sanitariya-ekologik holatlari to‘g‘risidagi zaruriy va ishon-
chli axborotlar bilan ta’minlash maqsadida yuritiladi.

---

111
O‘rmon kadastrini yuritish quyidagi tamoyillar asosida amal-
ga oshiriladi:
– mamlakatning barcha o‘rmonlarini to‘la qamrab olish;
– markazlashgan rahbarlik;
– o‘rmon resurslari to‘g‘risidagi axborotlarni ishlab chiqish va 
taqdim etish texnologiyasining birligi;
– o‘rmon kadastri axborotlarining aniqligi va ishonchligi;
– o‘rmon kadastri axborotlarini shu kunning talabi darajasi-
da ishlash.
O‘zbekiston Respublikasining o‘rmon fondi yerlarida o‘sayotgan 
o‘rmonlar davlat kadastrining obyekti bo‘lib xizmat qiladi. bun-
day yerlarga o‘rmonlar bilan haqiqiy qoplangan va qoplanma-
gan, ammo o‘rmon xo‘jaligi maqsadlariga mo‘ljallangan yerlar 
kiradi. Rasmiy ma’lumotlarga qaraganda, 2011-yil 1-yanvar hola-
ti bo‘yicha, respublikamiz o‘rmon fondi yerlari 8050,7 ming ga-
ni, shundan o‘rmonlar bilan qoplangan yerlar esa 237,4 ming ga-
ni tashkil etadi.
O‘rmon xo‘jaligining davlat organlari, o‘rmon xo‘jaligi ishlab 
chiqarishi bilan shug‘ullanadigan korxona, muassasa va tashk i-
lotlar, o‘rmon xo‘jalik korxonalari, davlat qo‘riqxonalari, buyurt-
ma bog‘lar, milliy tabiiy parklar, irrigatsiya o‘rmon xo‘jaliklari, 
qishloq xo‘jalik korxonalari, ilmiy tadqiqot tashkilotlari hamda 
o‘rmonlarga ega bo‘lgan boshqa yer uchastkalarining egalari va 
foydalanuvchilari o‘rmon kadastrinig subyektlari hisoblanadi-
lar.
O‘rmon xo‘jaligi subyektlarining yer uchastkalarini ro‘yxatga 
olish, yer turlari bo‘yicha maydonlarining tarkibiy va umumiy 
maydonini aniqlash, shuningdek, o‘rmon fondi yerlarini baho-
lash davlat o‘rmon kadastrining o‘ziga xos qo‘shimcha talablariga 
binoan hududiy yer resurslari va davlat kadastri xizmatlari tomo-
nidan amalga oshiriladi.
Davlat o‘rmon kadastri quyidagi ma’lumotlarni o‘zida jam-
laydi va bu o‘z navbatida davlat o‘rmon kadastrining mazmuni-
ni belgilaydi:
●
o‘rmon fondi yerlarining huquqiy holati to‘g‘risidagi;
●
o‘rmon xo‘jaliklarini ro‘yxatga olish to‘g‘risidagi;
●
o‘rmonlarni miqdori va sifati to‘g‘risidagi;

---

112
●
o‘rmonlarning himoyalanish toifalari, yer turlari va ular-
dan foydalanish xarakteri bo‘yicha o‘rmon fondi maydonlarining 
tarkibi to‘g‘risidagi;
●
o‘rmonlarni iqtisodiy baholash to‘g‘risidagi;
●
o‘rmonlarni qayta tiklashga mo‘ljallangan yerlarining may-
donlari to‘g‘risidagi;
●
parvarish qilish, kesish, sanitariya jihatidan kesish va boshqa 
maqsadlar uchun mo‘ljallangan o‘rmon massivlarining maydon-
lari to‘g‘risidagi;
●
navlarning turlari, yosh tarkibi va yog‘och zaxiralari bo‘yicha 
o‘rmon maydonlarining taqsimlanishi to‘g‘risidagi;
●
o‘rmon fondi yerlarida joylashgan alohida muhofaza qilina-
digan tabiiy hududlar to‘g‘risidagi;
●
o‘rmon resurslarini ijtimoiy ekologik baholash to‘g‘risidagi.
Davlat o‘rmon kadastri O‘zbekiston Respublikasi qishloq 
va suv xo‘jaligi vazirligi tarkibidagi o‘rmonchilik boshqarmasi, 
Qoraqalpog‘iston Respublikasi qishloq va suv xo‘jaligi vazirligi-
dagi o‘rmonchilik bo‘limlari tomonidan yuritiladi.
Davlat o‘rmon kadastrini yuritish o‘z ichiga o‘rmon 
xo‘jaliklarini ro‘yxatga olish, ularning umumiy maydonlarini 
hisob qilish, o‘rmon fondi yerlarini iqtisodiy, ijtimoiy va ekologik 
baholashni, alohida har bir o‘rmon xo‘jaligi, region va respubli-
ka bo‘yicha yaxlit tarzda har bir o‘rmon uchastkasining miqdoriy 
va sifat holatlari to‘g‘risidagi ma’lumotlarni o‘zida jamlagan har 
yillik yo‘qlama qilish materiallari bo‘yicha va taksatsion izohlash 
bo‘yicha o‘rmonlarni hisob qilish va baholashni oladi.