Ta’lim-tarbiya ong mahsuli, lekin ayni vaqtda ong
darajasi va uning rivojini ham belgilaydigan
omildir.
Binobarin,
ta’lim- tarbiya tizimini
o’zgartirmasdan turib, ongni o’zgartirib bo’lmaydi.
Ongni, tafakkurni o’zgartirmasdan turub, esa biz
ko’zlagan oliy maqsad ozod va obod jamiyatni
barpo etib bo’lmaydi.
I.A. Karimov
I. K I R I S H
I.1. MAVZUNING DOLZARBLIGI, BITIRUV MALAKAVIY ISHINING
MAQSAD VA VAZIFALARI
O'zbekiston Respublikasida ta'lim sohasida amalga oshirilayotgan islohotlar
jamiyatda sodir bo'layotgan demokratik o'zgarishlar, yangi jamiyat barpo etish
yo'lidan dadil yetaklovchi, harakatlantiruvchi ichki kuchga aylanmoqda. «Ta'lim-
tarbiya tizimini o'zgartirmasdan turib, odamlar ongini, demakki, ularning
turmush tarzini ham o'zgartirish mumkin emas»- deb ta'kidlaydi Prezidentimiz
I.Karimov.
Hozirgi kunda Kadrlar tayyorlash Milliy dasturining uchinchi bosqichi
davom etmoqda. Shu o‘rinda Prezident I.A.Karimovning "Barkamol avlod -
O'zbekiston taraqqiyotining poydevori" mavzusidagi so'zlagan nutqiga e‘tibor
qaratish o‘rinlidir. Ma‘ruzada yosh avlodga ta‘lim berish muassasalari- avvalo,
maktab, ta‘lim beruvchi- o‘qituvchi qanday talablarga javob berishi, ma‘nan
boy, yetuk insonlarni tarbiyalashda nimalarga alohida e‘tibor berilishi lozimligi
haqida, shuningdek, ta‘lim- tarbiyaga oid quyidagi g'oyalar ilgari surilgan:
1. Maktablarning moddiy bazasini mustahkamlash.
2. Bilimli, mahoratli tarbiyachi o'qituvchilami tayyorlash, ularning hayotiy
talablarini qondirish.
3. O'quv jarayoniga tegishli bo'lib boshlang` ich sinflarda va undan keyingi
bosqichlarda o'qiyotgan bolalarga qaysi sinfda - o'qitish maqsadga muvofiqligini
ilmiy nuqtai nazardan asoslash.
4. Boshlang`lch ta'limga ikkinchi darajali ish deb qaramaslik, chunki
bolaning dunyoqarashi, didi, salohiyati shakllanadigan boshlang`lch sinflarga
eng yetuk, eng tajribali murabbiylar biriktirib qo‘ylishiga katta e'tibor berish.
O'zbekiston respublikasi mustaqillikka erishgandan boshlab, malakali, yetuk
mutaxassislarga bo'lgan ehtiyoj keskin ortganligining guvohi bo'lib turibmiz.
Maktabdan boshlab mustaqil fikrlovchi yigit- qizlarni tarbiyalash shu kunning
dolzarb vazifalaridan biridir.
Yosh avlod ma'lum bilimlar yig'indisini bilibgina qolmay, mustaqil davlat
quruvchiga xos ma'naviyat va ma'rifat egasi bo'lib, o'zining mehnatga
munosabati va xulq atvori hammaga havas qildiradigan bo'lishi kerak.
Bizning mamlakatda o'qituvchiga, yosh avlodni tarbiyasiga katta imtiyozlar
berilmoqda. Shu sababli oliy ta'lim oldida, birinchidan talabalar jamoasiga
bilimli, ma'naviyatli hamda o'zbek millatiga xos tafakkurga ega bo'lgan yoshlar
qabul qilish, ularni bilim bilan qurollantirish va yuqori ma'noda buyuk inson
darajasiga yetkazish kerakdir. Buni bajarishda fan o'qituvchilari xizmati kattadir.
O'qituvchi- mukammal shakllangan kimyo fani bo'yicha mutaxassis bo'lishi
kerak. U kimyo fani, kimyoviy bilimlar va amaliy uslublardan tashqari
bolalarning yoshiga qarab psixologiyasini bilish kerak. U oldindan bilim
berishning hamma bosqichlarini amalga oshirish uslublarini mukammal egallashi
kerak. O'zi dars beradigan fanning didaktik asoslarini bilib, bilimni berish
umumiy uslublarini bolalar yoshlarini hisobga berib, o'zining hayotiy tajribasiga
asoslanib bilimni yetkazishi kerak.
O'qituvchi o'zining bilimini hamma vaqt to'xtamay oshirib borishi shart,
ya'ni
pedagogik
texnologiyalarini
egallashi,
o'quv
jarayonini
mukammallashtirishga harakat qilishi kerak. Chunki o'qituvchi o'z izlanishlarida
to'xtab qolsa, ertasiga u shablon qotgan fikrlab qoladi va yuqori havas qiladigan
darajadagi insonlar orasidan chiqib qoladi va o'quvchilar orasida unga nisbatan
hurmat ozayadi, bolalar unga taqlid qilishi, havas qilishi yo'qola boshlaydi.
Har bir o'qituvchi boshqalar tajribalarini quruq nusxa qilmasdan, o'zining
tajribasi bilan to'ldirishi kerak va shunda o'quv jarayoni mukammalashadi,
chunki har bir inson o‘ziga xos uslub va unga xos shaxsiy xislatlarga ega.
Do'stlaringiz bilan baham: