The economy of enterprise

Texnik  qayta  qurollantirish  alohida  ishlab  chiqarish  turlarini  zamonaviy 
talablarga  asosan  yangi  texnika  va  texnologiyalarni  kiritish,  ishlab  chiqarish 
jarayonlarini  mexanizatsiyalashtirish  va  avtomatlashtirish,  eskirgan  qurilma  va 
uskunlarni  yangilash  va  almashtirish,  ishlab  chiqarish  tuzilmasi  va  tashkil  etilishini 
yaxshilash yo’li bilan, korxonaning texnik darajasini oshirish bo’yicha chora-tadbirlar 
majmuasidir.  U  ishlab  chiqarish  intensivligini  kuchaytirish,  ishlab  chiqarish 
quvvatlarini  oshirish  va  ishlab  chiqarilayotgan  mahsulotlar  sifatini  yaxshilashga 
yo’naltirilgan.  
Moliyaviy  resurslar  va  er  tanqisligi  sharoitlarida,  ikkinchi  tomondan  esa, 
mavjud ishlab chiqarish quvvatlaridan unumliroq foydalanish uchun yangi qurilishni 
nisbatan  cheklangan  holatda,  asosan  juda  zarur  hollardagina  amalga  oshiriladi.  Shu 
sababli  bugungi  kunda  investitsiyalarning  eng  ko’p  tarqalgan  yo’nalishlari  sifatida, 
umuman  olganda  yangi  turdagi  mahsulot  ishlab  chiqarishni  ham  ko’zda  tutuvchi 
mavjud  ishlab  chiqarishni  kengaytirish,  qayta  tiklash  va  texnik  jihatdan  qayta 
qurollantirishni ko’rsatish mumkin. 
Yangi qurilish hamda mavjud ishlab chiqarishni kengaytirish va qayta tiklashga 
yo’naltiriluvchi kapital qo’yilmalar asosan quyidagi elementlardan iborat bo’ladi: 
* 
qurilish-montaj ishlari xarajatlari; 
* 
mashina va uskunalar sotib olishga sarflanuvchi xarajatlar; 
* 
loyiha
−qidiruv va boshqa ilmiy ishlanmalarga sarflanuvchi xarajatlar. 
Kapital  qo’yilmalarning  yuqoridagi  turlari  investitsiyalarning  texnologik 
tuzilmasini  tavsiflaydi.  Hozirgi  paytda  iqtisodiyot  rivojlanishiga  kiritiluvchi  kapital 
qo’yilmalarning  umumiy  hajmida  quyidagi  tuzilma  vujudga  keldi:  qurilish-montaj 
ishlari  xarajatlari  -  55-60%,  mashina  va  uskunalar  sotib  olishga  sarflanuvchi 
xarajatlar  -  35-30%,  loyiha
−qidiruv  va  boshqa  ilmiy  ishlanmalarga  sarflanuvchi 
xarajatlar - 10%.