G. N. Maxmudova innovatsion iqtisodiyot

 
2.3. Zamonaviy innovatsion jarayonlar va biznes-modellar 
Xitoyning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishini jadallashtirishga qaratilgan 
islohotlar 1978 yilda boshlanib, davlatning kelgusidagi taraqqiyoti uchun 
gʻoyat katta imkoniyatlar yaratdi. Xitoy ham Yaponiya kabi oʻzining 
innovatsion rivojlanishining chet eldan patentlar, litsenziyalar xarididan 
boshlab zamonaviy sanoat tarmogʻini shakllantirishga muvaffaq boʻldi. 

---

25 
Xitoyda innovatsion iqtisodiyotga oʻtish rejasi bosqichma-bosqich modelga 
asoslanib, ushbu jarayonda quyidagi bosqichlardan oʻtildi:
•
1-bosqich - 1978-1984 yillar, bu etap yashirin jarayon deb nomlandi va 
shu davrda hududiy innovatsion tizim asoslari yaratildi;
•
2-bosqich – 1985 – 1995 yillarni oʻz ichiga olib unda hududiy 
innovatsion tizim rivojlandi;
•
3-bosqich 1996 yildan boshlanib regional innovatsion tizimlarni 
takomillashtirish shaklida hozirgacha davom etmoqda.
Xitoyda bozor iqtisodi, uning mexanizmlari tobora rivojlanmoqda va 
takomillashmoqda, bozor raqobati va hamkorligi muhiti kuchaymoqda. 
Korxonalar hamkorlik va mehnatni taqsimlash muammolariga tobora 
koʻproq ahamiyat berishmoqda. «Ishlab chiqarish – universitet faoliyati – 
ilmiy tadqiqotlar» zanjiriga asoslangan hamkorlik yanada koʻproq tarqalib 
kengaymoqda. Korxonalarning mustaqil innovatsion faoliyati regional 
innovatsion tizimlarni tezlikda takomillashuviga va yaratilishi tugallanishiga 
imkon bermoqda.
Xitoyning innovatsion rivojlanishining oʻziga xos tamoyili chet eldan 
investitsiyalarni jalb qilish va tayyor texnologiyalarni xarid qilish, ishlab 
chiqarishga tatbiq etishdan oʻzining xususiy innovatsiyalarini yaratish va 
yuqori texnologiyali brendlarni vujudga keltirishga ustuvorlik berganligida 
ham koʻrinadi. Strategik «2006–2020 rejasi» hukumatning xitoycha oʻsish 
modelini shakllantirish, innovatsiyalarni boʻlgʻusi iqtisodiy taraqqiyot 
poydevoriga aylantirishga urinishi boʻldi. 
Hindistonda iqtisodni innovatsion rivojlantirishda kerakli infratuzilma 
yaratish, texnik, informatsion va uslubiy yordam koʻrsatish, shuningdek 
davlat 
moliyalashtirishini 
jalb 
qilish 
orqali 
innovatsion 
faoliyat 
tavakkalchiligini kamaytirishga asosiy e’tibor berildi. Kompaniyalarga 
faoliyatini kengaytirish bosqichida 1996 yilda Hindiston hukumati 
tomonidan tuzilgan texnologik rivojlanish Kengashi koʻmak beradi. 
Xindiston innovatsion tizimini asosiy elementlaridan boʻlib texnologik 
parklar va inkubatorlar hisoblanadi.
Hindiston hukumatida ilmiy-texnologik parklar yaratish, ilm va 
texnologiyalarni qoʻllab quvvatlovchi maxsus Agentlik faoliyat koʻrsatadi. 
Hindistonda innovatsion faoliyatni amalga oshirish uchun umumiy huquqiy 
bazani yaratishga katta ahamiyat berilmoqda va natijada 2008 yilda 

---

26 
Hindiston hukumati innovatsiyalar doirasida “Milliy innovatsion akt” 
qonunini qabul qildi. Mamlakatda faoliyat yuritayotgan 45 ta texnoparklarda 
ishlab chiqarilib eksport qilinayotgan 80 foiz mahsulotlar axborot 
texnologiyalari sohasiga tegishlidir. Dunyoning yetakchi 300 dan ortiq 
transmilliy korporatsiyalar kompyuter dasturlari boʻyicha ishlanmalarini olib 
kirishib amaliyotga joriy qilishmoqda.