A`meliy sabaq -5

 
 
Sırtqı ortalıq faktorlarının` mikroorganizimlerge ta`siri.
Sırtqı ortalıktın` fizik, ximiyalıq 
ha`m biologik faktorları mikroorganizmlerge tu`rli ta`sir ko`rsetedi: bakteriotsid- 

---

bakteriyalardın` o`limine alıp keledi; bakteriostatik – bakteriyalardın` ko`beywin toqtatıp qoyadı; 
mutagen-na`sillik belgilerin o`zgertiredi. 
Fizikalıq faktorlarg`a kiredi 
1.
Temperatura ta`siri
2.
Qurg`atıw ta`siri
3.
Nurlar ta`siri. 
Temperatura ta`siri.
Bakteriyalarning tu`rli wakilleri belgili bir temperatura diopazonında 
tirishilik etedi. To`men temperaturada jasawshı mikroorganizmlerdi 
psixrofiller
( Suwıqtı jaqsı 
ko`riwshi) (-10 nan 40º S ). Psixrofillerge tiykarınan u`lken topar saprofit bakteriyalar kiredi, 
biraq geypara patogen bakteriyalar to`men temperaturada ko`beyiye aladı ( ma`selen 
psevdotuberkulez qozg`atıwshısı 4 º S da ko`beyedi). 
Ekinshi topar mikroorganizmler 
mezofil
bakteriyalar. (ortasha ıssılıqtı jaqsı ko`riwshiler)
Olardın` temperatura jasaw diapazonı 10 - 47 ºS , optimal temperaturası 37 ºS.
U`shinshi topar mikroorganizmler 
termofil 
bolıp 40 -90 ºS jasay aladı. (Issılıqtı jaqsı 
ko`riwshiler). Okean tu`bindegi ıssı suw dereklerinde jasawshı geypara bakteriyalar 250 - 300 ºS 
jasay aladı. Olardın` ishinde patogenleri ushıramaydı. 
Joqarıdag`ı keltirilgen mag`lumatlarg`a qarag`anda tiykarınan patogen bakteriyalar 
mezofillar bolıp 50 ºS dan joqarı temperatura faktorları bakteriyalardın` vegatativ formasına keri 
ta`sir ko`rsetedi ha`m belok, nuklein kislotaların denaturatsiyag`a ushıratıp bakteriyalardın`
o`limine sebebshi boladı. 
Qurıtıw ta`siri. 
Suwsızlandırıw ko`pshilik bakteriyalardın` metabolitik protsesslerine keri 
ta`sir ko`rsetedi. Qurıtıwg`a shıdamsız patogen bakteriyalarg`a gonokokk, meningokokk, xolera, 
qarın tifi ha`m basqalar kiredi. Qurıtıwg`a shıdamlı bakteriyalarg`a bolsa, kapsulag`a iye 
bakteriyalar kiredi. Ma`selen tuberkulyoz qozg`atıwshısı qaqırıqta 90 ku`n saqlanıwı mu`mkin. 
Bunnan basqa bakteriyalardın` sporası qurıtıwg`a ju`da` shıdamlı esaplanadı. Mikrobiologiya 
a`meliyatında qurıtıw liofilizatsiyadan paydalanıladı. Liofilizatsiya vakkumda bakteriyalardı 
to`men temperaturada suwsızlandıradı, bul anabioz jag`dayındag`ı bakteriyalar, bir neshe jıl 
o`zinin` birlemshi qa`siyetin o`zgertirmesten saqlanadı. Bakteriologiyalıq immunologiyalıq
preparatlardı saqlawda qollanıladı.