Reje: Topar basshısı jumısın rejelestiriw qaǵıydaları

Tema : Topar basshısınıń jumısın rejelestiriw
Reje:
1. Topar basshısı jumısın rejelestiriw qaǵıydaları.
2. Topar basshısı jumısın joybarlaw túrleri.
3. Topar basshısı jumısın esapqa alıw.
Topar basshısı jumısın rejelestiriw qaǵıydaları. Topar basshısı jumısın joybarlaw birinshi náwbette Topar hújjetlarinii yurgizishdan baslanadı. Topar basshısı tárbiyalıq jumısınıń kupqirraliligi hám salmaqli tárepi sonısı menen izoxlanadiki, tárbiyalıq jumıstı joybarlawda tereń analiz hám tereń o'ylannib dúzilgen reja bolıp tabıladı.
Bunı hár bir Topar basshısı da tushunavermaydi. L. N. Tolstoy óz dóretpelerinng birinde adamlar bir birinen sonısı menen parıq etediki, ayırımları qandayda bir jumıstı etip qoyıp, keyin o'ylasa, ayırımları aldın oylap, keyin jumıstı etedi. Xalqımız da buǵan baylanıslı « Aldın o'yla - keyin so'yla» degen hikmetlerdi búydewgen. Sonıń ushın da insaniyat haywanot dúnyasınan aldınan oylap kóre alıw ózgesheligi menen ajralıp turadı.
Belgili fiziolog P. K. Anoxin, joqarıda takidlanganidek, insan óz sa'yi - háreketlerin atqarmastán turıp óz sanasında analiz ete alıw múmkinshiligine iye, yaǵnıy háreketler programmasın tuzib alıp keyin onı ámelge asıradı. Óz jobaların ámelge asırıp kek qoliasmdan oǵan ońlawlar kiritip baradı.
Adamlardıń iskerligi qaysı dárejede quramalı bolsa, hám qanshellilik waqtın kup talap qilsa, sonshalıq aldınan oylaw, joybarlaw sonshalıq áhmiyetli axamiyat kásip etip baraveradi. Anna sonday jumıslar taypasına pedagogdıń bilimlendiriwge tiyisli hám tárbiyalıq jumısların mısal jol menende kirgiziw múmkin. Oqıtıwshınıń pedagogikalıq iskerligi uzaq waqtın talap etedi. Sebebi, tárbiyada nátiyjelililikke qısqa waqıtta erisiwdiń múmkinshiligi joq. Bul iskerlikte rejesiz etilgen jumıs - hádiyseń artınan júriw menen ese bolıp tabıladı. Oylap etilgen, joba tiykarıtda dúzilgen jumıs - hádiyse basqarıw, pedagogikalıq jaǵdaylardı jaratıw hám pedagogikalıq iskerlikke mazmun baǵıshlaw bolıp esaplanadı.
- Toparta sabaq beretuǵın oqıtıwshılar, áke - analardıńlar menen « qanday etip úy oqıwın kóteriw múmkin» temasında ushırasıw.
Ayırım Topar basshıları óz tájiriybelerinen kelip shıǵıp, arnawlı jurnal tutuadi. Odan gózlengen maqset sonnan ibarat, Topar basshısı hár bir oqıwshısınıń unamlı, unamsız tárepleri, jetiskenliklerin, kemshiliklerin, insan retindegi ayrıqsha qásiyetlerin, ayrıqsha betlerge belgilengenler etip baradı. Bul tárzde jumıstıń júritiliwi, oqıwshılardıń hár tárepleme ósiw processlerin gúzetip barıwǵa járdem beredi.

Topar basshısı jumısın joybarlaw túrleri. Topar basshısı tárepinen alıp barılatuǵın tárbiyalıq jumıslardan gózlengen maqset, xar tárepleme ruwxıy rawajlanǵan intellektual hám etikalıq bárkámal shaxstı qáliplestiriwden ibarat. Soǵan kóre topar basshısı iskerliginiń mazmunı, shólkemlestirilgen shakillari hám usılları joqarı maqsetlerge erisiw jolındaǵı sa'yi - háreketlerdi jedellestiredi.

Tálim mákemeleriniń tiykarǵı waziypası - jetkinshekti aqlan jetik, etikaan hám jismonan rawajlanıwırishga qaratılǵan. Sol menen bir qatarda jas áwladtıń qábiletlerin xar tárepleme kámal taptırıw jolında olarǵa zamaon talaplarına uyqas túrde qolay sharayatlar jaratıwdı wazıypa retinde qóyadı.
Sonıń ushın da hár bir topar basshısı hár bir tábiyalıq islerdi rejeli tárzde ámelge asırıwı tárbiya processinde áhmiyetli axamiyat kásip etedi.
Sonıń ushın da tárbiyalıq islerdi joybarlawdıń áhmiyeti kútá úlken bolıp tabıladı.
Topar basshısı tárepinen tuwrı dúzilgen tárbiyalıq jumıslar jobası jol qoyılıwı múmkin bolǵan xar qanday qáteniń aldın alıwǵa yamasa aldın jol qoyılǵan qáte hám kemshiliklerdi waqıtında hám óz ornında ońlawǵa, tamamlawǵa járdem beredi.
Topar basshıları tárepinen joybarlastırılǵan tárbiyalıq jumıslar tekǵana tálim mákemelerinde tártip ıntızamdı tuwrı jolǵa qoyıwda, bálki socialliq ómirde de ayrıqsha áhmiyetke iye boladı.
Tálim mákemelerinde atap aytqanda baslanǵısh tálimde shártli túrde qabıl etilgen tómendegi jumıs jobaları ámeldegi bolıp, olar óziniń birpara bir jixatlari menen xarakterlenedi. Buǵan :
- baslanǵısh tálimdiń málim perspektivası dáwirine muljallab dúziletuǵın jumıs jobası. Bunı ulıwma bilim beriw mektebiniń perspektivalı jumıs rejesine uyqas túrde dúziledi hám ámelde qollanıladı ;
- ulıwma bilim beriw mektepleriniń bir oqıw jılına qaratb dúziletuǵın kelendar jumıs rajasi tiykarında baslanǵısh tálimdiń kalendr jumıs jobası ;
- mekteptiń ámeldegi jumıs jobası. Usı joba umuta'lim mektepleriniń bir oqıw jılına qaratıp dúzilgen jumıs jobası tiykarında islenedi. Bul joba gruppaına :
-ulıwma bilim beriw mektep direktorinig oqıw jumısları boyınsha orınbasarınıń bir jılǵa qaratb dúzilgen jumıs jobası ;
Joqarıda belgilengenler etilgen jobalar tiykarında maqsetli hám dóretiwshilik iskerlikti ámelge asırıw, jumıstı qanday jobalar tiykarında, qanday usılda ámelge asırıwǵa, ol jaǵdayda belgilengen ilajlardı ómirge nátiyjeni ámelde qollanıw etiw maxoratiga, zakmonaviy pedagogikalıq texnologiyalardan nátiyjeli paydalanıwǵa baylanıslı.
Baslanǵısh tálimde oqıw hám tárbiyalıq jobaların ámelge asırıw tómendegilerde kórinedi. Bular :
- joqarı shólkemler, xalıq tálimi bólimleri hám mektepke jaqın bolǵan túrli mákemeleri menen integrativ baylanıstıń tuwrı jolǵa qoyılǵanlıǵı ;
- tálim mákemelerine isbilermen, qábiletli, xalol, zamanagóy bilimler menen quralangan pedagoglardıń tartılǵanlıǵı ;
- qánigelerdiń tuwrı saylanǵanlıǵı :
- xızmetkerlerdiń jeke jumıs jobaları ilimiy tiykarda dúzilgenligi;
- administraciya tárepinen odilona qadaǵalaw sistemasınıń islep shıǵılǵanlıǵı ;
Ulıwma bilim beriw mektepleriniń tárbiyalıq jumısın joybarlawda kuyidagilarga ámel qılıw maqsetke muwapıq bolıp tabıladı:
- tárbiyalıq jumıstı joybarlawda, názerde tutilayotgan jumıstı tolıq oyda sawlelendire alıw ;
- tárbiyalıq jumıstıń nátiyjelililik dárejesin ilimiy tiykarda anıq oyda sawlelendiriw;
- tárbiyalıq islerdi tuwrı jóneltiriwde tárbiya sistemasıngng qurallarından nátiyjeli paydalanıw ;
Topar basshısınıń jumısın joybarlawda umumta'lim mektep jumısın joybarlaw qaǵiydalarına ámel qılıw áhmiyetli kásip etedi.

Topar basshısı jumısın esapqa alıw.

Topar basshısınıń tárbiyalıq jumısları tabısı álbette onı joybarlaw sapasına baylanıslı boladı. Klass basshısınıń jumıs jobası qol astında islewshlerdiń bárkámal shaxs retinde rawajlanıwın názerde tutadı. Onıń ámelge asıwında klass basshısı :
- Jumıstıń maqset hám wazıypaların anıq oyda sawlelendiriwi;
- shaxstıń psixik rawajlashinining nizamlıqların biliwi;
- tárbiyada anıq maqsetti qo'ya alıwı ;
- tárbiya wazıypaların tolıq orınlawı ;
- tárbiya tamoillarini tuwrı tańlay alıwı hám oǵan ámel etiwi;
- balalardı tárbiyalawdıń usılların tuwrı tańlay alıwı ;
- tárbiya processleriniń tuwrı formaların tańlawı ;
- tárbiya qurallarınidan waqıtında paydalana alıwın ;
- aldınan kóre alıwdı ;
- Tárbiya nátiyjelerin anıq oyda sawlelendire alıwdı taqoza etedi.

Temani bekkemlew ushin Zinama-zina oyin metodinan paydalanamiz.

Zinama-zina metodi: tema boyinsha sorawlar ha'r bir tekshe artinda jasiring'an boladi.Teksheden ko'terilgen sayin sorawlar qiyinlasip baraberedi.
Bul temani shuqur o'zlestiriwde ja'rdem beredi.
Sorawlar a'piwayidan quramalliqqa qaray o'sedi.
Maselen:
1.Topar basshisi degenimiz ne?
2.Topar basshinin' waziypalari neshew
3.Topar basshisinin' jumisin rejelestiriw ta'rtipleri.
Usi taqilette dawam etedi. Bul metodti eki gruppaga yamasa ush gruppaga bolip o'tsede boladi. Eger qaysi gruppa tekshenin joqarisina birinshi jetse sol jenimpaz boladi.
Adebiyatlar
1. Isimova A.B. «Sabaqtan tısqarı tálim» tárbiya processinde Oqıwshılarda saw
turmıs tárizin qáliplestiriwdiń pedagogikalıq shárt-shárayatları kandidatlik
dissertatsiyası.-T., 2004
2.Селевко Г.К. Современные образовательные технологии. М.., 2000 г.
Www.pedtex.uz