Biologiya 17 14-04-2022. indd


O‘simliklar olamidagi moslanishlar



Download 33,86 Mb.
Pdf ko'rish
bet131/143
Sana04.11.2022
Hajmi33,86 Mb.
#860543
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   143
Bog'liq
10 sinf

O‘simliklar olamidagi moslanishlar
. O‘simliklarda ham evolyutsiyon taraqqiyotida 
tashqi muhit omillariga nisbatan bir qancha moslanishlar mavjud. Masalan, nam 
tanqisligiga o‘simliklar turlicha moslashgan bo‘ladi. Bir xil o‘simliklarning bargi ustki 
tomondan mum qavat (fikus), ikkinchi xillarda qalin tuklar (sigirquyruq) bilan qoplangan. 


180
Biologiya 10
Saksovulda barglar kichik «tangacha»larga aylangan. Yantoqning barglari mayda va 
qattiq, ko‘pgina shoxchalari tikan shaklida. Kaktus, aloe, agavalar sersuv o‘simliklar 
hisoblanadi. Ba’zi o‘simliklarning vegetatsiya davri juda qisqa, masalan, ayiqtovon, 
yaltirbosh erta bahorda o‘sib, rivojlanib, urug‘ berishga ulguradi. Yantoq, shuvoq kabi 
o‘simliklar qurg‘oqchilik paytida barglarini to‘kish orqali o‘z hayotini saqlaydi.
O‘simliklarda chetdan va hasharotlar yordamida changlanish bilan aloqador bo‘lgan 
bir qancha moslanishlar bor. Hasharotlar orqali changlanadigan o‘simliklarning 
gultojibarglari yirikligi, rangining xilma-xilligi, xushbo‘y hid tarqatishi, nektar ajratishi 
bilan hasharotlarni o‘ziga jalb qiladi. Aksincha, shamol yordamida changlanadigan 
o‘simliklarning gullari mayda, ko‘rimsiz, hidsiz, changlari juda yengil. O‘simliklarda 
meva va urug‘larning tarqalishiga nisbatan ham bir qancha moslanishlarni ko‘rish 
mumkin. Shamol yordamida tarqaladigan qayin, qayrag‘och, aylant, zarang meva va 
urug‘larida qanotsimon o‘simtalar, g‘o‘za chigitida tuklar bo‘ladi. Ittikanak, sariqchoy, 
qariqiz, qo‘y tikan mevalarida ilgak, tikan, tuklar bo‘lib, ular hayvonlarning juniga,
qushlarning patiga, odamlarning kiyimiga yopishishi orqali uzoq masofalarga tarqaladi. 
Etdor, sersuv danakli va danaksiz mevalar qushlar va boshqa hayvonlar tomonidan 
yeyilib, hazm bo‘lmagan urug‘lar axlat orqali tashqariga chiqarib tashlanadi. Shu yo‘sinda 
ular boshqa joylarga tarqaladi. Suv orqali tarqaladigan meva va urug‘larda ham ba’zi bir 
moslanishlar bor.

Download 33,86 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   143




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish