1-topihiriq test №1 Корхонани ташкил қилишдаги таъсис ҳужжатларида нималар

4.
Иқтисодиётни ривожлантиришнинг бозор модели.
Bozor iqtisodiyotining mohiyati uning asosiy belgilarida namoyon bo‘ladi: 
1. Iqtisodiy erkinlik, mulkchilikning turli shakllari va xo‘jalik yuritish shakllarining 
ko‘pligi bilan belgilanadi. Mulkdorlar faoliyati erkin bo‘lib, mulkchilikning yagona shakliga
ustunlik berilmaydi. 
2. Bozor iqtisodiyotida tovar taqchilligi bo‘lmaydi.
3. Bozorda narxlar erkin tashkil topadi. Narxni yuqoridan davlat belgilab bermaydi, u
bozorda talab va taklif asosida, xaridor bilan sotuvchining shartlashuvi, savdolashuvi asosida 
yuz beradi. Bozorda 

---

kelishilgan narx shakllanadi. Narx pul bilan o‘lchanadi. Pulsiz bozor bo‘lmaydi.
4. Bozor iqtisodiyotida raqobat asosiy o‘rin egallaydi. Raqobat resurslarni kam sarflab 
ulardan samarali foydalanib, sifatli tovarlar ishlab chiqarishga undaydi. Shuning uchun raqobat 
bozor iqisodiyotining harakatlantiruvchi kuchi hisoblanadi. 
5. Bozor iqtisodiyoti manfaatlar uyg‘unlashuvidan iborat. Bozordagi har bir subyekt o‘z 
manfaati uchun ishlaydi. 
6. Bozor iqisodiyoti ijtimoiy kafolatlar, adolat qoidalariga asoslanadi. Resurslarning
miqdori va samarasiga qarab ishlab chiqish, tovarlar hamda xizmatlarni taqsimlash va shunga
mos daromadga ega bo‘lish, yuqori farovonlik darajasiga erishish adolatli hisoblanadi. Bu 
hammani teng qilish emas, balki jamiyatni tabaqalanishini anglatadi. 
7. Bozor iqisodiyoti ishlab chiqarish faoliyatini rag‘batlantiruvchi kuchga aylantiradi. U
moddiy, mehnat va moliyaviy resurslarni zarur tovarlar hamda xizmatlar ishlab chiqarishga 
qaratadi. Behuda mehnat va resurs sarfini amalga oshirganlarni jazolaydi. 
8. Bozor iqtisodiyoti moslashuvchan iqtisodiyot. U har qanday o‘zgarishlarga hozirjavob,
bozorda nima yetishmasa, uni tezda ishlab chiqarishga kirishadi.
Bozor iqtisodiyotini uchta asosiy rivojlantiruvchi kuchi mavjud: 
- talab va taklif; 
- raqobat kurashi; 
- narx. 
Shunday qilib, bozor iqtisodiyoti, iqtisodiyotni tashkil etish, faoliyat ko‘rsatish, tartibga
solish va boshqarishning murakkab shakli bo‘lib, tovar – pul munosabatlariga asoslanadi.