O„zbekistоn respublikаsi оliy vа o„rtа mахsus tа‟lim vаzirligi sаmаrqаnd dаvlаt universiteti

O„zbekiston va hozirgi jahon. Zamonaviy davrning o„ziga xosliklari. 
Jahon taraqqiyotining bugungi bosqichi bioqutbli qurilishdan dunyoning 
yangicha tartibiga o‗tish hisoblanadi, hozirgizamon uchun quyidagilar 
xarakterlidir: 
- mamlakatlar o‗zaro bog‗liqligining o‗sishi, integratsiya jarayonidagi 
kelishuvlarni hayotiy faoliyat davomida har tomonlama qamrab olishi, jahon 
xo‗jalik aloqalarni kengayishi, xavfsizlik muammoalarining globallashuvi. 
- milliy o‗zlikni anglashning o‗sishi va milliy xoslikka intilishi. 
- ko‗p qutbli dunyoning shakllanishi. 
- texnologik va axborot jarayonlarini rivojlantirishga intilish, davlatning 
raqobatbardoshli darajasini belgilab, uni yangi texnologiyalarga egaligi va ularni 
ishlab. 
- mineral xom ashyo, yonilg‗i energetik va suv resurslarining cheklanganligi, 
ichki va xalqaro mintaqaviy va global mojarolar o‗rtasida qolish.
- diniy ekstremizm, agressiv millatchilik, etnik nizolar, qurol-yarog‗ini 
tarqalishi shu bilan birga yadro qurollari ham, xalqaro terrorizm, uyushgan 
jinoyatchilik, narkotiklarning tarqalishi, ekologik inqiroz va shu kabi mintaqaviy 
va global xavfsizlikka tahdid soluvchi faktorlarning majudligi. 
- jahon hamjamiyati a‘zolarining o‗zaro kelishgan holda, harakat 
qilishlarining roli.Xalqaro tashkilotlarni bu aloqalardagi o‗rnini oshib borishi va 
ular faoliyatini isloh qilishning dolzarbligi. 
Hozirgi davr O‗zbekistondan yangi jahon aloqalar tizimi shakllanish 
jarayonida faol ishtirok etishni talab etmoqda shu orqali O‗zbekistonning jahon 
hamjamiyatida yaxshi o‗rin egallashini ta‘minlaydi. 
O„zbekistonning geosiyosiy holati. 
O‗zbekistonning 
geosiyosiy 
holati 
quyidagi 
holatlar 
bilan 
tavsiflanadi:Transport va avtonom energetik tizimlar markazida geografik 
joylashuvi. Hali ishlab chiqarilmagan mineral xom-ashyo resurslariga boy 
zahiralarga ega ekanligi. 
- Yuqori darajadagi ilmiy-texnologik, ishlab chiqaruvchi va iqtisodiy potensial.
- Demografik vaziyatlar tug‗ilishning yuqoriligi, aholining tabiiy o‗sishi.
- Boy ma‘naviy va madaniy-tarixiy meros.
- O‗zbekistonning Markaziy Osiyo mintaqasidagi faol roli. Ko‗pgina davlat va 
siyosiy kuchlarning manfaatlari esishadigan ob‘ekt hisoblanishi
- Mintaqada tangliklar o‗chog‗i mavjudligi.
- O‗zbekistonning Yevropa va Osiyo xavfsizligi yangi arxitekturasining 
shakllanish jarayonida ishtiroki.

---

228 
- Suv va qishloq xo‗jaligidagi ishlab chiqarishi uchun ularning cheklanganlgi.
- Dengiz-transport yo‗lidagi uzoqligi.
- Noqulay ekologik vaziyat (Orol dengiz muommasi).
O‗zbekiston hududida barqaror va geosiyosiy muvozanatni saqlagan holda 
mustahkam jadal rivojlanish shart-sharoitlari va potensialiga ega. Jahon xo‗jalik 
aloqalar tizimida o‗ziga xos sherik bo‗lishi mumkin.