Namangan davlat universiteti b. T. Ataxanov, M. B. Isabayev fuqarolik jamiyati fanidan

TARG„IBOT YURITISH
(lot. 
propaganda
– tarqatilishi lozim bo‗lgan) — 
g‗oyalarni omma orasida tarqatish va ommaviylashtirishni amalga oshiradigan (og‗zaki 
tarzda yoki ommavviy axborot vositalari yordamida) faoliyatdir. «Targ‗ibot yuritish» 
tushunchasi 1662-yilda cherkov umumlashmalarining o‗ziga xos birlashmasini 
(kongregatsiyani) hosil qilgan Vatikan tomonidan kiritilgan. Uning vazifasi missionerlik 
faoliyati yordamida diniy aqidalarni tarqatishdan iborat bo‗lgan. Siyosiy targ‗ibot yuritish 
deganda siyosiy harakatlar sohasida oldindan belgilangan ma‘lum bir natijaga erishish 
uchun individlar, guruhlar, jamiyat ongiga tizimli ravishda amalga oshiriladigan ta‘sir 
o‗tkazish harakatlari tushuniladi. Targ‗ibot yuritish shartli ravishda «oq», «kul rang» va 
«qora» targ‗ibotga bo‗linadi. Oq targ‗ibot odatda rasmiy manba yoki uning organlaridan 
birining nomidan olib boriladi. U oshkora bo‗ladi, tekshirilgan ma‘lumotlardan 
foydalanadi va o‗zining maqsadlarini niqoblamaydi. Kul rang targ‗ibot ma‘lum bir 
axborot manbaini ko‗rsatmaydi, tekshirilmagan ma‘lumotlardan foydalanadi, odamlarni 
adashtirishga intiladi. Qora targ‗ibot har doim o‗zining haqiqiy axborot manbaini 
yashiradi, tom ma‘nodagi aldovlarga asoslanadi. Rivojlangan demokratik davlatlarda kul 
rang va ayniqsa qora targ‗ibot qonun bilan ta‘qiqlangan va ta‘qib qilinadi. Shunga 
qaramasdan u amal qiladi va toza faoliyat olib bormaydigan ommaviy axborot vositalari 
tomonidan o‗z maqsadlari yo‗lida foydalaniladi. 
TARIX (siyosiy tarix)
— siyosiy nazariyalar, qarashlar, institutlar va hodisalarning 
xronologik ketma-ketlikda va bir-birlari bilan bog‗liqlikda o‗rganadi. Ma‘lum ma‘noda 
insoniyatning butun tarixi o‗tmishdagi siyosatdir.
TARTIBOT
— davlat tuzumi, boshqaruv, usuli. 
TASHQI SIYOSAT
— davlat faoliyatining xalqaro maydonda yo‗nalishi. U shu 
davlatning boshqa davlatlar va xalqlar bilan munosabatini uning tamoyillari va 
maqsadlariga muvofiq amalga oshirishga xizmat qiladi. Bunda turli usullar qo‗llanadi. 

---

286 
Eng muhim usul - diplomatiya. Har qanday davlatning tashqi siyosati uning ichki 
siyosatining davomi bo‗lib, o‗zida shu davlat va jamiyat belgilarini mujassam etadi.