Namangan davlat universiteti b. T. Ataxanov, M. B. Isabayev fuqarolik jamiyati fanidan

ISTIM 
(ar. ustunlik, egallash, bo‗ysundirish) — dushman tarafidan biror shahar 
yoki mamlakatning bo‗ysundirilishi, bosib olinishi. 
ISTIQLOL 
(arab. ozodlik, mustaqillik, erkin bo‗lish) — inson, millat, davlatning 
erkin rivojlana olish imkoniyatini ifodalovchi tushuncha. «I.» so‗zi «mustaqillik» 
so‗zining o‗zagi hisoblanadi va unga nisbatan birlamchi asos vazifasini o‗taydi. I., 
asosan, siyosiy jihatdan erkin bo‗lishni anglatadi, mustaqillik - barcha sohalarda to‗la 
ozodlikka erishilgani, ixtiyori o‗zida ekanini ifodalaydi. 
ISTIQLOL MAFKURASI 
— millat va davlatning mustaqil rivojlanishini 
ta‘minlashga qaratilgan g‗oyaviynazariy qarashlar tizimi. I. m. istibdod mafkurasi va 
amaliyotiga qarshi, ozodlikka intilish zarurati tufayli paydo bo‗ladi. Uning asosiy vazifasi 
ozod va erkin taraqqiyot yo‗lidagi olijanob maqsadlar atrofida xalqni birlashtirish, ulkan 
bunyodkorlik ishlariga safarbar etish, unda g‗oyaviy immunitet, mustaqillikka 
erishguncha xalqning orzu, maqsadini ifodalash, keyin esa mustaqillikni mustahkamlash 
omili hisoblanadi. 
ITTIFOQ 
—
1) zich birlik, birlashish; 2) davlat birlashuvi, paydo bo‗lish (mas. 
SSSR); 3) bir-biriga yaqin ijtimoiy uyushmalar tomonidan ta‘sis shartnomalari yoki 
nizomlar asosida vujudga keluvchi ijtimoiy uyushmalar. 
IUDAIZM
, yahudiylik — asosan, yahudiylar o‗rtasida tarqalgan eng qadimgi 
dinlardan biri. Mil. av. I-ming yillik boshlarida Quddus (Falastin)da vujudga kelgan. 
Falastin xalqparining ayrim e‘tiqodlarini o‗zida mujassamlashtirgan. I. nomi Yahudo 
(Iuda) kabilasining nomidan olingan. Olamni yaratuvchi xudo Yaxvega e‘tiqod qilish, 
Yaxve va yaxudiylar o‗rtasidagi ahs (shartnoma)ga shak keltirmaslik, yahudiylar 
xudoning mumtoz bandalari ekaniga, Muso (Moisey) ning payg‗ambarligiga va unga 
ilohiy kitob Tavrot yuborilganligiga, narigi dunyoga, mahdiy (messiya)ning kelishiga, 
oxirat kuni barchaning tirilishiga, jannat va do‗zaxga, gunohkorlarning jazolanishi va 
savob ish qilganlarning rag‗batlantirilishiga ishonish I.ning asosiy aqidalaridir. 

---

140 
IZOKRATIYA 
(yun. 
isos
– teng, bir xil, o‗xshash) — 1) jamiyatda erkaklar tenglik 
tamoyillari ustunligini ilgari suruvchi g‗oya. Ijtimoiy hayotda bunday holat keng 
tarqalgan 2) bir xil darajada huquq, burch, vazifalari, vakolatlari identifiqatorini 
anglatuvchi tushuncha. 

---

141