Farmatsevtik biotexnologiya

YOg‘ kislotali va atseton butilli bijg‘ish 
(Clostridium
 avlodiga mansub bakteriyalar chaqiruvchi bijg‘ish jarayonlari) 
Clostridium
avlodiga mansub, spora hosil qiluvchi bakteriyalar har xil bijg‘ish 
jarayonlarini amalga oshiradilar. Ularning barchasi anaerob sharoitda amalga oshadi. Kislorodli 
muhitda (ba’zi bir holatlardan tashqari) bu bakteriyalar o‘smaydilar. Kislorodning zaharli ta’siri 
bu bakteriyalarda sitoxromlarni va katalazani yo‘qligi hamda flavinli fermentning ko‘pligi bilan 
tushintiriladi. Ma’lumki, flavinli fermentlar substratdan vodorodni kislorodga tashib o‘tkazadilar 
va perekis hosil qiladilar. Ular esa zaharli miqdorda to‘planadilar. Bakteriyalarning turlariga 
qarab bijg‘ishning har xil mahsulotlari to‘planadi: 

---

71 

Clostridium butyricum, C.pasterianum, C.pectinovarum bakteriyalari bijg‘ish jarayonida 
butirat, atsetat va karbonat angidrid gazi hosil qiladilar; 

Clostridium acetobutylicum, Clostridium butyricum esa asosan butirat, atsetat, atseton, 
butanol, vodorod va karbonat angidridi; 

Clostridium kluyveri
– 
kapronat, butirat va vodorod
; 

Clostridium tetanomorphum
– 
butirat, atsetat, ammiak, karbonat angidridi va vodorod; 

Clostridium acidiurici
– 
atsetat, formiat va karbonat angidridi hosil qiladi va h.k. 
Mahsulotlarni miqdori, ko‘proq bijg‘ish jarayoni kechadigan sharoitga bog‘liq bo‘ladi. 
Bijg‘ish jarayonida mahsulotlarni hosil bo‘lishiga muhitni rN ko‘rsatkichi katta rol 
o‘ynaydi: Muhitni rN ko‘rsatkichi nordon tomonga o‘zgarganda, n-butanol va atseton hosil 
bo‘lishi kuchaysa, ishqoriy sharoitda sirka va moy kislotasini hosil bo‘lishi kuchayadi.