Laboratoriya ishi №1 suyuqlikli termometrlarning ishlash prinsipini o‘rganish. Ishdan maqsad

a)
simobli termometrlar (–35 dan +600°S gacha); 
b)
organik suyuqlikli termometrlar (–200 dan +200°S gacha); 
2. 
Ko‘rsatishlariga pasportga binoan tuzatish kiritiladigan termometrlar
: 
a)
aniqlik darajasi yuqori simobli termometrlar (–35 dan +600°S gacha); 
b)
aniq o‘lchovlarga mo‘ljallangan simobli termometrlar (0 dan +500°S 
gacha); 
v)
organik suyuqlikli termometrlar (–80 dan +100°S gacha). 

---

1.1 – rasm. Suyuqlikli kengayish termometri 
Konstruksiyalarining 
xilma-xilligiga 
qaramay 
barcha 
suyuqlikli 
termometrlar ikki asosiy turning biriga: 
tayoqcha shaklidagi
yoki 
shkalasi ichiga 
o‘rnatilgan termometrlar
turiga tegishli bo‘ladi. Tayoqcha shaklidagi termometr 
(1.1-rasm) qalin devorli, tashqi diametri 6 ... 8 mm ga teng qilib tayyorlangan 
kapillyar naychadan iborat. Naychaning pastki qismi suyuqlik saqlanadigan 
rezervuar hosil qiladi. Ularning shkalasi bevosita kapillyarning sirtida darajalanadi. 
SHkalasi ichiga o‘rnatilgan termometrlarda kapillyar naychasi ingichka devorli 
bo‘lib, simob rezervuari kengaytirilgan. SHkala darajalari sut rang yassi shisha 
plastinkada joylashgan va kapillyar bilan birgalikda rezervuarga yopishgan shisha 
qobiq ichiga olingan.Hozirgi vaqtda shkalasi ichiga o‘rnatilgan yoki burchakli 
(termometrning pastki kismi 90°, 120° va 135° li burchak hosil qiladi) texnik 
termometrlar tayyorlanadi. YUqori darajali termometrlarda kapillyardagi suyuqlik 
ustidagi bo‘shliq inert gaz bilan to‘ldiriladi. Temperaturaning ma’lum darajada 
saqlanishini avtomatik ravishda ta’minlash va uning ma’lum qiymatini 
signalizatsiya qilish uchun kontaktli termometrlar qo‘llaniladi. Bunday 
termometrlar ikki yoki undan ko‘proq kontaktli bo‘lib, yuqoridagi kontakt o‘rni 
o‘zgaruvchan bo‘ladi. Temperaturani suyuqlikli shisha termometr bilan o‘lchash 
aniqligidagi yo‘l qo‘yiladigan xatolar bir qator faktorlarga bog‘liq: tekshirilmagan 
shkala bo‘linmalari uchun kiritiladigan tuzatish qiymatining noaniqligi; nol 
nuqtasining 
o‘zgarishi; termometrning o‘lchanayotgan 
muhitga 
kirish 
chuqurligining har xilligi, tashqi bosimning o‘zgarishi; termometr inersiyasining 
va rezervuar bilan atrof-muhit issiqligining muvozanati.