Universitetining pedagogika instituti maktabgacha

МАКТАБГАЧА ТАЪЛИМ ТАШКИЛОТЛАРИДА ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ ТАРБИЯ 
МАШҒУЛОТЛАРИНИ ТАШКИЛ ЭТИШНИНГ ФИЗИОЛОГИК АСОСЛАРИ 
Вобкент тумани 5-умумий ўрта таълим
мактаби жисмоний тарбия
ўқитувчиси Ҳ.Т.Боймуродов
 
Мамлакатимизда спортни ривожлантириш соҳасида тубдан ўзгаришлар амалга оширилмоқда. 
Давлатимиз жисмоний тарбия ва спортнинг келажак авлодни соғлом қилиб тарбиялашдаги ўрнини 
ҳисобга олиб спорт ишларини янада такомиллаштириш, унинг замон талаблари даражасида ўқув ва 
моддий-техник базасини яратиш ҳамда ахолининг спортга бўлган қизиқишини ошириш йўлида 
мақсадли давлат миқёсидаги тадбирлар ишлаб чиқилиб ҳаётга тадбиқ этилмоқда. 

---

489 
Соғлом авлодни тарбиялаш масаласи узлуксиз таълим тизимининг барча боғинларида алоҳида 
эътиборга олинган бўлиб, жисмоний тарбия маўғулотларининг ўрни муҳим аҳамият касб этмоқда. 
Жумладан, Ўзбекистон Республикаси Мактабгача таълим вазирлигининг 2018 йил 7 февралда 
тасдиқланган “Илк қадим” давлат дастури ҳамда Ўзбекистон Республикаси Мактабгача таълим 
вазирининг 2020 йил 27 мартдаги 54-сон буйруғига асосан “Илм йўли” вариатив дастурлари (6 ёшдан 7 
ёшгача бўлган болаларни мактаб таълимига тайёрлаш)да илғор хорижий тажрибалар ва замонавий 
талаблар асосида машғулотларни ташкил қилишнинг мақсад вазифалари белгилаб берилган: Кичик 
соҳа: Сенсомоторика 
Талаб: Бола сезги органлари ёрдамида ўз ҳаракатларини бошқаришга қодир
Кутилаётган натижа: 

пастдан, боши узра коптокни ирғитади; 

коптокни ер бўйлаб илонизи қилиб ирғитади; 

чанада, роликда, икки оёқли велосипедда учади; 

копток билан нишонни уриб туширади (боулинг); 

гардишни қўлида, оёғида, белида айлантиради; 

Болалар арғамчилари 

Болалар учун боулинг-кеглилар 

Турли ҳажмдаги тўплар 

Турли ўлчамдаги чамбарлар 

Ҳалқадон каби воситалардан фойдаланиш келтириб ўтилган.
Ушбу жараёнларни ташкил қилишда мактабгача таълим ёшдаги жисмоний болаларнинг хатти-
ҳаракатларга бўлган эҳтиёжининг юқорилиги унинг ёш ва физиологик хусусиятлари билан асосланади. 
Бу даврда боланинг суяк-мускул тизими шаклланишда давом этиб, унинг организмида суяклашиш 
даври кечаётган бўлади. Ана шу ҳолатнинг ўзи унинг жисмоний хатти-ҳаракатларга бўлган эҳтиёжини 
оширади. Кўп ақлий меҳнат талаб этадиган машғулотларда вақти-вақти билан физкультдақиқаларни 
ўтказиб туришнинг ўзигина боланинг юқорида айтиб ўтилган эҳтиёжларини қондириш учун етарли 
ҳисобланмайди. Шу маысадда ҳаракатли ўйинлардан мақсадли ва ўринли фойдаланиш зарурдир. 
Қуйида ҳаракатли ўйинлардан намуналар келтириб ўтамиз: