Guliston davlat universiteti biologiya kafedrasi rivojlanish biologiyasi fanidan

 
1-davr: 
Zigota 1-7 sutka davomida bo‘linadi. Bu davrda zigota tashqi muxit 
Bilan aloqada bo‘lmaganligidan, tuxum ichidagi oziq moddaning kislorodsiz ajralishi 
unga oziq manbai bo‘lib xizmat qiladi.
 
2-davr:
8-19 sutka davomida embrion trofoblast orqali oziqlanadi va nafas 
oladi. Embrion pufakchasi shakllanadi va shu davrning oxirigacha tez o‘sadi. 
Ikkinchi davrda embrion qalqonchasi, ektoderma, entoderma va mezoderma xamda 
dorsal organlari vujudga keladi, sariq modda xaltachasi o‘sa boshlaydi va amnion 
shakllandi. 
 
3-davr
: 20-23 sutka davomida embrion sariq moddasi xaltachasidan kon 
tomirlari orkali oziklanadi va nafas oladi. Kavsh kaytaruvchilarda bu davr uzok 

---

45 
davom etmaydi. Sariq moda xaltachasi tez emirilib ketadi. Funktsional xolati 
yo‘qoladi. Sariq modda xaltachasi platsentasi xosil bo‘lmaydi. 
Uchinchi davrda ovkat xazm kilish kanali, allantois xaltachasi o‘sa boshlaydi.
28 kunlik odam embrioni 
 
4-davr
; 24-34 sutkada embrion xorion kon tomirlari orkali oziklanadi va nafas 
oladi. Bu davrning oxiriga borib platsenta murakkablasha boradi. Shu vaktda 
xorionning uzun so‘rg‘ichlar tuplamidan iborat cho‘zinchoqroq kotiledonlar paydo 
bo‘lib, ular bachadon to‘qimalariga birikadi.Shundan keyin embrionning oziklanishi 
yaxshilanadi. Embrion juda tez usadi. Va tanasida barcha organlari paydo bulla 
boshlaydi. Yukoridagi protseslardan so‘ng embrionlik davri tugaydi. Bu davrda 
embrionning uzunligi 4-6 sm, ogirligi esa 600 g keladi. Embrion tanasida
embrionlik davrda zarur bo‘lgan pardalar va oddiy tuzilishdagi organlari bor.
 
5-davr
; Bu davrda embrion embrionolik davrdan o‘tib, bola shakliga kiradi. Bu 
shakllanish 35-50 kun davom etadi. Bu davrda koteliodonlarning soni ko‘payadi, sut 
bezlari paydo bo‘la boshlaydi, tog‘aylardan iborat sklet shakllanadi.