Тошкент-2021 3 Апрель 2021 10-қисм Тошкент апрель 2021 йил. Тошкент: «Tadqiqot»

Апрель 2021 10-қисм
Тошкент
yosh maktab o‘quvchilarining tashqi olam ob’ektlariga xos bo‘lgan fazoviy forma, miqdoriy 
munosabatlarni o‘rganishlarni tarbiyalaydi. Bola hali maktabga kelmasdan turib o‘yin bilan ish 
ko‘radi-yu to‘plamdan uning ayrim elementlarni axtaradi, elementlarni to‘plamga birlashtiradi, 
to‘plamlarni yig‘adi, to‘plamdan uning qismini ajratadi, to‘plamlarni taqqoslaydi, teng sonli 
to‘plamlarni ajratadi. Narsalar to‘plami bilan olib borilgan hamma shu kabi amaliy harakatlar, 
kattalar bilan doimiy aloqa - natural son tushunchasining shakllanishiga olib keladi. Kublardan, 
g‘ishtlardan, loylardan, harxil “yasashlarni” bajarish, rasm va boshqa shu kabi bolalar faoliyati 
ularga forma, o‘lchov, predmetlarning o‘zaro joylashishlari bilan tanishishiga imkon beradi, bu 
esa geometrik tushunchalarning shakllanishida asos bo‘lib xizmat qiladi. Shunday qilib, balalar 
boshlang‘ich matematik bilimlarni, o‘zlarining katta bo‘lmagan shaxsiy tajribalarida, mustaqil 
lekin kattalar bilan munosabatning ta’siri bo‘lgan holda egallaydi. 
O‘qituvchi bu bolalarning bilimlarini aniqlaydi, ularni to‘g‘rilaydi, to‘ldiradi va shu 
fundamentga yangi bilimlarni o‘zlashtirishni tashkil etadi. Yangi bilimlarni bunday egallash, 
yangi fakt va tushunchalarni kuzatish asosida mustaqil ishlashi, shuningdek, kishilar tomonidan 
ishlangan bilimlarni egallash bilan olib borish mumkin. Bunda yangi bilimlarni egallash yangi va 
oldingi bilimlar orasidagi ta’riflangan tushunchalar va yangi faktlar orasidagi qarama-qarshiliklarni 
hal qilish asosida boradi. Tushunchalar o‘quvchi ongida o‘zgarishsiz qolmasdan ular shaklan 
o‘zgaradi, rivojlanadi. 

---

75
Апрель 2021 10-қисм
Тошкент
“УСТОЗ-ШОГИРД” АНЪАНАСИ – БАРДАВОМ
Джураева Саодат Ахмедовна,
Навоий вилоят Кармана тумани 
5-умумтаълим мактаб
Бошланғич синф ўқитувчиси
Устоз - улуғ инсон. Устоз - кўнгилларда фахр туйғусини уйғотувчи муқаддас калом. 
Устоз - бу йўл-йўриқ кўрсатувчи, тарбияловчи мураббий, маънавий ота-она. Бир сўз би-
лан айтганда, комиллик раҳнамоси, тўғри йўл кўрсатувчи маёқ, мисли ёниб турган шам, 
ўзи ёниб, атрофга нур ва зиё сочади, чексиз билим ва тажриба уммонига эга бўлган чаш-
ма, қанча симирсанг, ҳузурланасан киши. У билан ҳамнафас ва маслакдош бўлганингда, 
билмаганларингни билиб, тушунмаганларингни англаб бораверасан. Дарҳақиқат, бизнинг 
ўзбек халқимизда “Устозшогирд” анъанаси жуда қадимий миллий қадрият ҳисобланади. 
Халқимиз тарихига назар солсак, бой маънавий-маърифий меросимиз - халқ оғзаки ижо-
дида, буюк тарихий шахслар ҳаётида, Қуръон ва ҳадисларда устоз-шогирд муносабатла-
ри кенг ва атрофлича талқин этилганлигининг гувоҳи бўламиз. Жумладан,