Тошкент-2021 3 Апрель 2021 10-қисм Тошкент апрель 2021 йил. Тошкент: «Tadqiqot»

Пайдаланылған әдебият
1. Dáwletova U. Oylanıp sóylegen ósip jetiler. Nókis, 2019

---

159
Апрель 2021 10-қисм
Тошкент
ОЛИЙ ТАЪЛИМ МУАССАЛАРИДА ЁШЛАРНИ ИЛМИЙ ВА ИЛМИЙ 
ПЕДАГОГИК ФАОЛИЯТГА ЙЎНАЛТИРИШ МЕХАНИЗМИНИ 
ТАКОМИЛЛАШТИРИШ МАСАЛАЛАРИ
Нурова Олия Саломовна
Қарши муҳандислик иқтисодиёт 
институти катта ўқитувчиси
[e-mail]
Тел: [phone]
Аннотация. 
Мазкур мақолада олий таълим муассасаларида талаба-ёшларни илмий ва 
илмий-педагогик фаолиятга йўналтириш механизми мазмун-моҳияти ва уни такомиллаш-
тириш масалалари ёритиб берилган.
Калит сўзлар: 
модернизация, олий таълим, бакалавр, магистр, илмий ва илмий педа-
гогик фаолият, ислоҳот, илмий тадқиқот иши.
Бугунги иқтисодиётни модернизациялаш ва диверфикациялаш шароитида тадбиркор-
лик субъектлари олдида турган муҳим вазифалардан бири халқаро андозалар талабига 
тўла жавоб бера оладиган рақобатбардош кадрлар тайёрлаш давлат иқтисодий сиёсатининг 
асосий объектларидан бирига айланмоқда. Ушбу ўта муҳим вазифаларни самарали ҳал 
этилишида таълим тизимида кенг қамровли ислоҳотлар олиб бориш, таълим муассаса-
ларини моддий-техника базасини юксалтириш, замонавий лаборатория жиҳозлари билан 
таъминлаш ва шу асосда илғор-педагогик технологияларга асосланган ҳолда машғулотлар 
олиб борувчи юқори малакали илмий ва илмий- педагогик кадрлар таъминлашни алоҳида 
аҳамият касб этади.
Охирги йилларда таълим тизимида кадрлар таркибида айниқса, чекка ҳудудларда ма-
лакали илмий ва илмий-педагогик ходимлар улушининг пасайиб бориши тенденцияси ку-
затила бориши юқоридаги муаммони янада чуқурлашувига олиб келмоқда. Шундай экан 
олиб таълим муассасаларида ёшларни илмий ва илмий-педагогик фаолиятга йўналтиришни 
бугунги куннинг биринчи галдаги вазифаси сифатида қарамоғимиз лозим.
Биринчи Президентимиз Ислом Каримовнинг “Ўз-ўзини эл ишига бағишлаган, инсон 
тарбиясига жон тиккан олийжаноб ўқитувчиларни, мўътабар муаллимларни бундан буён 
ҳам бошимизда кўтарамиз” деб таъкидлаши фикримизнинг яна бир исботидир.
Шу боисдан биз юқоридаги муаммонинг ҳал этилишини айрим томонларини ёритиб 
беришга ҳаракат қиламиз. Бу ерда қуйидаги ишларни амалга оширилиши бугунги куннинг 
талаби деб ҳисоблаймиз.
Биринчидан: Олий таълим муассасаларида ёшларга илмий ва илмийпедагогик фаолият-
га йўналтиришида билим соҳасини асосий мезон сифатида қараган ҳолда ёндашиш.
Олий таълим тизимида билимнинг 6 та соҳалари бўлиб, улар бирбирларидан ўзига 
хос алоҳидаликлари билан ажралиб туради, уларнинг аксарияти педагогик фаолиятга 
йўналтирилмаган. Масалан: Ижтимоий соҳа иқтисод ва ҳуқуқ, инжиринг ишлаб чиқариш 
ва қурилиш ва ҳоказо. Бу эса ўз навбатида талабалар ўқишининг дастлабки босқичиданоқ 
билим соҳасини мезон қилиб олган ҳолда педагогик фаолиятга алоҳида урғу беришни 
тақозо этибгина қолмай келгусида ўзининг ижобий самарасини бериши муқаррардир.
Иккинчидан: Ёшларни илмий ва илмий-педагогик фаолиятга йўналтириш механизмини 
такомиллаштиришни босқичма –босқич ҳолда кўриб чиқиш. Бу ерда таълимнинг бакалавр 
босқичида алоҳида, магистратура босқичида алоҳида, олий таълимдан кейинги илмий пе-
дагогик кадрлар тайёрлаш босқичида алоҳида, дастурлар ишлаб чиқилиши ва шу асосда 
ҳаракат қилиниши мақсадга мувофиқ ҳисобланади. Дастлабки босқичда илмий фаолиятга 
ундаш масалаларини устивор сифатида қаралса, иккинчи ва учинчи босқичларда педаго-
гик фаолиятга йўналтиришни асосий вазифа сифатида қаралиши фойдали ҳисобланади.
Учинчидан: Олий таълим муассасаларида ёшларни илмий ва илмий педагогик фаоли-
ятга йўналтиришда таълим муассасаларини маъсулиятини янада ошириш. Таълимнинг 
турли шаклларидан қатъи назар хар бир олий таълим муассасаси ўзларининг истиқболли 
режаларида юқори малакали илмий ва илмий-педагогик кадрлар тайёрлашга алоҳида эъ-
тибор қаратишлари шарт, мутахасислик кафедралар маъсулдир деб белгилаб қўйилиши 

---

160