«Молия» илмий журнали Ўзбекистон Республикаси Олий аттестация комис

3/2022
Бухгалтерия ҳисоби ва аудит
ушбу ҳужжатлар расмийлаштирилгач, бухгалтерия хизмати томонидан “Бюджет 
ташкилотларида бухгалтерия ҳисоби тўғрисидаги” йўриқнома асосида ҳисоб-
китоблар амалга оширилади. 
Бунинг учун бошланғич ҳужжатлар асосида бухгалтер томонидан ҳисоблаш 
амалга оширилади ҳақиқий харажатлар сифатида акс эттирилади. Ушбу жараённи 
қуйидаги жадвал асосида ифодалашимиз мумкин.
1-жадвал
Умумтаълим муассасаларида директор жамғармаси маблағлари ҳисобидан 
тўловларнинг ҳисобланиши[5]
Т/р
Операция мазмуни
бухгалтерия 
ўтказмаси
Асос 
бўлувчи 
ҳужжат
дебет
кредит
1 Педагог ходимларга ҳар ойлик устамалар-
нинг тайинланиши ва ҳисобга олиниши
231
173
Баённома, 
буйруқ
2 Бир 
марталик 
рағбатлантиришнинг 
ҳисобланиши
231
173
Баённома, 
буйруқ
3 Ходимларга моддий ёрдам берилиши 
бўйича ҳисобдаги ёзувлар
231
173
Баённома, 
буйруқ, 
ариза
Жадвал маълумотларидан кўришимиз мумкинки, директор жамғармаси 
маблағлари ҳисобидан ходимларга ҳар ойлик устамалар, бир йўла рағбатлантириш 
ва моддий ёрдамнинг берилиши бир хил бухгалтерия ўтказмалари кўринишида 
амалга оширилмоқда. Бунинг натижасида директор жамғармаси маблағларининг 
қанча мидрори ҳар ойлик устамалар, бир йўла рағбатлантириш ва моддий ёрдамга 
йўналтирилганлигини аниқлашнинг имконияти йўқ. Шунингдек, “Ходимлар 
билан меҳнатга ҳақ тўлаш бўйича ҳисоб-китоблар” номли 173-счёт меҳнат ҳақи 
ва унга тенглаштирилган тўловларни ҳам ҳисобга олиш учун мўлжалланган. Бу 
эса, директор жамғармаси маблағлари сарфига оид таҳлилий ахборотларнинг 
шакллантирилишида муаммоларнинг мавжудлигидан далолат беради.
Ушбу муаммоли ҳолат директор жамғармаси маблағлари ҳисобидан 
ҳисобланган тўловларнинг амалга оширилиши бўйича бухгалтерия ахборотларини 
шакллантиришда ҳам ўз таъсирини кўрсатади. Ўз-ўзидан харажатлар сметаси ижроси 
тўғрисидаги ҳисоботнинг директор жамғармаси маблағларининг сарфланиши билан 
боғлиқ кўрсаткичларнинг ишончли даражада шакллантирилишида муаммолар 
мавжудлигидан далолат беради.