Масъул муҳаррир

10
BOSHLANG‘ICH SINFLARDA TABIATSHUNOSLIK FANINING MAZMUNI
Shukurova O‘rozxol 
Sirdaryo viloyati Mirzaobod tumani 
1-son umumiy o‘rta ta’lim maktabi boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi
Tel: [phone]
Annotatsiya: Bu maqolada boshlang‘ich sinf o‘quvchilariga tabiatshunoslik kursini 
o‘qitishning maqsadi va vazifalari keltirilgan.
Kalit so‘zlar: tabiatshunoslik, maqsad, vazifa, ekologik ta’lim-tarbiya.
Tabiatshunoslik 1 -2 - sinflarda o‘qitiladigan Atrofimizdagi olam kursining davomi hisoblanadi. 
Tabiatshunoslikda o‘quvchilarga tabiat va jamiyat o‘rtasidagi bog‘liqlik va ziddiyatlar o‘rgatiladi. 
Tabiatshunoslikni o‘qitish bolalarda butun Yer yuzi tabiatini asrab-avaylash hissini shakllantiradi. 
O‘quvchilar tabiatni asrash bo‘yicha olib borilayotgan amaliy ishlar yuzasidan alohida ko‘nikmaga 
ega bo‘ladilar. Tabiatshunoslik kursini o‘qitishning asosiy maqsadi quyidagilar hisoblanadi:
1. O‘quvchilarga o‘lkamizning tabiat hodisalari va undagi jismlar haqida boshlang‘ich bilimlar 
berish;
2. Sodda misollar bilan tabiat, shuningdek, inson va tabiat o‘rtasidagi o‘zaro aloqalarni 
ko‘rsatish;
3. Tabiatdan foydalanish va uni asrash bo‘yicha inson faoliyati bilan tanishtirish;
4. Tabiatni asrash uchun zarur bo‘lgan amaliy ko‘nikmalarni hosil qilish va shu asosda tabiatga 
nisbatan maqbul dunyoqarashni shakllantirish;
5. O‘quvchilarni Vatan va mehnatga muhabbat, ekologik, etik, estetik ruhda tarbiyalash.
Bolalarni o‘quv dasturi bo‘limlariga muvofiq yangi bilimlar bilan qurollantirishgina emas, 
balki 1- va 2- sinflarda olgan tabiat haqidagi bilimlarini chuqurlashtirish tabiatshunoslik kursining 
vazifasi hisoblanadi. Tabiat va jamiyat hayotini ko‘p yoqlama bilish qator aloqalarni tushunish va 
atrof-muhitga shaxsiy munosabatni shakllantirishga imkon beradi. Ekologik ta’lim maqsadlaridan 
kelib chiqib, tabiatshunoslik insonni tabiatga ta’sir bilan tanishtirishni o‘z oldiga muhim vazifa 
qilib qo‘yadi. O‘quvchilarning ilmiy-amaliy dunyoqarashini shakllantirish maqsadida ular faqat 
dasturda ko‘rsatilgan obyekt va voqelik bilangina emas, balki o‘qituvchi bilan birgalikda jonli 
va jonsiz tabiatning sabab-oqibat aloqalari va munosabatlarini belgilaydi, tabiatdagi ma’lum 
qonuniyatlami ochishga harakat qiladi.
Tabiatshunoslik fanini o‘rgatish jarayonida o‘qituvchi quyidagi vazifalarga e’tibor berishi 
lozim: 
1) jonli va jonsiz tabiat va maktab atrofidagi, viloyatdagi, o‘z yurtidagi kishilarning mehnati 
haqidagi tasavvur va tushunchalarni shakllantirish va rivojlantirish;
2) tabiatdagi va kishilar mehnatidagi mavsumiy o‘zgarishlarni kuzatish;
3) oddiy ilmiy dunyoqarashni shakllantirish maqsadida jonli va jonsiz tabiatdagi voqelikni 
bolalar bilan doimiy kuzatib borish;
4) aniq misollar asosida ashyolar va tabiat hodisalari o‘rtasidagi o‘zaro aloqalarni ochib berish, 
tabiatning odamlar mehnatiga ta’sirini ko‘rsatish;
5) tabiatni asrash amaliyoti haqidagi bilimni rivojlantirish yuzasidan o‘tkazilayotgan tadbirlar 
bilan tanishtirish;
6) sanitariya-gigiyena haqidagi bilimlarni shakllantirishda davom etish, shaxsiy va jamoa 
gigiyenasi ko‘nikmalarini taraqqiy ettirish.
Tabiatshunoslik fani o‘z oldiga ekologik ta’lim va tarbiya maqsadlaridan kelib chiqib, 
o‘quvchilarni insonning tabiatga ta’sirini va tabiat boyliklarini bolalarga tushuntirish vazifasini 
qo‘yadi.
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati:
1. М. I. Nuriddinova Tabiatshunoslikni o‘qitish metodikasi. 
2. Belskaya Y.M., Grigoryans A.G. Tabiatshunoslikni o‘qitish.

---

617