Qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti neft va gaz fakulteti «neft va gaz olishning texnologiyasi va texnikasi»

Maydon  bo’ylab  suv  haydab  ishlatish  tizimi  qumtoshlar  gilli  jinslar  bilan 
ahamiyatli  darajada  aralashgan  va  neftning  qovushqoqlik  ko‘rsatkichi, 
o‘tkazuvchanligi,  gidroo‘tkazuvchanligi  va  harakatchanligi  ko‘rsatkichi  past, 
qatlamning  qalinligi  katta  bo‘lgan  uyumlar  (ishlatish  ob‘ektlari)  uchun  qo‘llaniladi. 
Bir turli tuzilishga ega  bo‘lmagan uyumlarda haydalgan  suv nisbatan o‘tkazuvchan  
qatlamchalar orqali ketib qolishi mumkin, bu qazib chiqarish quduqlarini muddatidan 
oldin suvlanishiga olib keladi. 
Maydon  bo‘ylab  suv  haydash  tizimlarida  haydovchi  quduqlar  va  qazib 
chiqarish  quduqlari  navbatlanadi  va  ular  orasida  ma‘lum  masofa  saqlanadi.  Qazib 
chiqarish va haydovchi quduqlarni joylashtirishning quyidagi variantlari mavjud: 
1. 
Quduqlarni  chiziqli  joylashtirish  sxemasi,  bunda  haydovchi  quduqlar 
qazib  chiqarish  quduqlari  qatorlari  bilan  navbatlanadi.  Qazib  chiqarish  va  haydovchi 
quduqlar  albatta  shoxmot  tartibida  joylashtiriladi.  Qatorlardagi  quduqlar  orasidagi 
masofa  bir  vazifani    bajaruvchi  quduqlar  qatori  orasidagi  masofadan  farq  qilishi 
mumkin; 
2. 
To‘rt  nuqtali  sxema,  bunda  haydovchi  quduqlar  uchburchakning 
uchlarida, qazib chiqarish quduqlari esa uning markazida joylashtiriladi; 

---

3. 
Yitti nuqtali sxema neftning harakatchanligiga qarab tanlanadi, haydovchi 
quduqlar  to‘ĝri  oltiburchakning  uchlarida,  qazib  chiqarish  quduqlari  esa  markazda 
joylashtiriladi; 
4. 
Besh  nuqtali  sxema,  bunda  haydovchi  quduqlar  kvadratning  uchlarida, 
qazib chiqarish quduqlari esa markazda joylashtiriladi; 
5. 
To‘qqiz nuqtali sxema uyumning bir turligiga qarab tanlanadi, haydovchi 
quduqlar  kvadratning  uchlari  va  uning  tomonlari  o‘rtasida  joylashtiriladi,  qazib 
chiqarish quduqlari esa markazida.