Qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti neft va gaz fakulteti «neft va gaz olishning texnologiyasi va texnikasi»

5.5.  Jadallashtirilgan suyuqlik olish 
 
Usulni birinchi marta 1938 yilda Ozarbayjon konlarida qo‗llash boshlangan. 
Texnologiyasi  oluvchi  quduqlarni  debitini  bosqichma-bosqich  oshirishdan  iborat 
(P
q.tb
-quduq  tubi  bosimini  kamaytirish  bilan).  Usulning  fizik-gidrodinamik  mohiyati 
P
q.tb 
ni  kamaytirish  orqali  bosimni  yuqori  gradiyentini  hosil  qilishdan  iborat.  Bunda 
yuqori suvlangan turli qatlamlarda neftning qoldiq to‗plamchalari, linzalar, to‗silgan 
va turg‗un hududlar, kam o‗tkazuvchanlik; qatlamchalar va b. ishlashga jalb qilinadi.  
Usulni samarali qo‗llashning shartlari quyidagilar hisoblanadi:  
a)  mahsulotning  suvlanganligi  kamida  80-85%  bo‗lishi  kerak  (so‗nggi 
davrning boshlanishi);  
b)  quduqlarning  mahsuldorlik  koeffitsiyentining  va  quduq  tubi  bosimining 
yuqoriligi;  
v) quduqlar debitining oshirishning imkoniyati borligi (kollektor mustahkam, 
o‗zga  suvlarning  kirib  kelish  xavfi  yo‗q,  ishlatuvchi  quduqlar  texnik  soz,  yuqori 
unumdorlikdagi  jihozlarni  qo‗llash  uchun  sharoit  borligi,  mahsulotni  yig‗ish  va 
tayyorlash tizimining o‗tkazish qobiliyati yetarli bo‗lishi lozim)