Тошкент “транспорт ва логистика: республика транспорт-транзит салоҳиятини ривожлантиришда рақамлитехнологиялар”

Jamoatchilik
velosipedda 
harakatlanuvchi hudud aholisi 
yoki jamoatchilik sektori; 
➢
Tadbirkorlik
velosipedlarni ijaraga berishdan, 
ta`mirlashdan, sotishdan manfaat-
dor tadbirkorlik sektori;
➢
Hudud ma`muriyari 
hu-
dud aholisiga sifatli, havfsiz eko-
logik toza SHJT xizmatlarini 
kо‘rsatishdan manfaatdor viloyat, 
tuman yoki shahar hokimiyati. 
 
5-rasm.
Velotransport infratuzilmasini 
rivojlantirishdan manfaatdor tomonlar 
sektorlar 
Keling, masalani manfaatdor tomonlarning har bir guruhi nuqtai 
nazaridan kо‘rib chiqishga harakat qilaylik. Velosiped infratuzilmasi-
ning rivojlanishi bevosita velosiped madaniyatining rivojlanish dara-
jasiga bog'liq. 
Velotransportdan foydalanadigan jamoatchilik guruhi. Ular velo-
transport infratuzilmasining maqsadli iste’molchilari bо‘lib, velotrans-
port infratuzilmasini rivojlantirishga bо‘lgan talabni shakllantiradilar, 
velosiped mahsulotlari va xizmatlari bozorini shakllantiradilar, qulay 
muhitni yaratadilar va shahar madaniyatini rivojlantiradilar. Velotran-
sport infratuzilmasining rivojlanishi bevosita velotransport madaniya-
tining rivojlanish darajasiga bog'liq. Marketing nuqtai nazaridan velo-
transportni ommalashtiruvchilar bular sportchilar, talabalar va oxirgi 
urfda kiyingan qizlardir. 
➢
JAMOATCHILIK SEKTORI-velotransportdan foydalanuv-
chilarining asosiy guruhlari: 
1.Dam olish uchun velosipeddan foydalanuvchilar “Rekreatsio-
nistlar” guruhi-
Toshkent shahrini misol qilib olsak, bu guruh velo-
siped egalarining umumiy sonining qariyb 90 foizini tashkil qiladi. 
Asosan, ular velosipeddan yurish, muloqot qilish va ochiq havoda dam 
olish uchun foydalanadilar. “Rekreatsionistlar” о‘zlarining xavfsizligi va 
atrof-muhit tozaligiga talabchandirlar. Odatda, ularning har biri о‘z 
amaliyotida velosipeddan transport sifatida foydalanishning salbiy 
tajribasiga ega bо‘ladilar ya`ni, kо‘chalardagi tirbandliklar, chang, 
shovqin va yо‘llar bо‘ylab avtomobillarning betartib qо‘yib ketishi kabi 
salbiy holatlar velosipedchilarni uzoq vaqt davomida ishtiyoqini 
sо‘ndiradi “demotivatsiya”. Kо‘pincha, ushbu guruh vakillari kundalik 

---

865 
qatnovlar uchun shaxsiy avtomobil yoki SHJTdan foydalanadilar, bu esa 
velotransport infratuzilmasini sifatiga (xavfsizlik, ekologiya, tozalik) 
yanada katta talablarni keltirib chiqaradi. Biroq, muntazam tirbandliklar 
va shaxsiy vaqtining yо‘qotilishi sharoitida, hamda jismoniy faollikni 
saqlash zarurati velosipeddan har kuni transport sifatida foydalanishga 
bо‘lgan talabni keltirib chiqarishi mumkin. Ish joylarida yuvinish (dush) 
xizmatining mavjudligi bu shaxsiy avtomobillardan velotransportga 
о‘tish uchun kuchli rag‘bat bolishi yoki ishtiyoqni oshirishi mumkin 
“motivatsiya”. 
Velotransport infratuzilmasini rivojlantirish jarayonining dastlabki 
bosqichlarida ushbu juda katta guruhni velosipeddan transport sifatida 
foydalanishga jalb qilish uchun maqbul shart-sharoitlarni yaratishga 
e’tibor qaratilishi kerak. Loyihalashda velotransport yо‘nalishlarini kо‘p 
qavatli aholi turar-joylaridan boshlab asosan, shahar hududi markaziga 
yaqin bо‘lgan dam olish joylari, boshqa turar-joy hududlari, bozor va 
savdo markazlari (bog‘lar, maydonlar, qirg‘oqlar, kо‘kalamzor hududl-
ar) orqali о‘tishini ta`minlash kerak. Ushbu qabul qilingan sharoitlar 
mavjud bо‘lganda, 3-6 km masofa velosipedchilar tomonidan kunlik 
qatnov uchun qulay masofa hisoblanadi.[3].