Avtomobil indd

yonilg‘ining 
oktan soni 
deyiladi. 
Paronit
– asbest tolasi, kauchuk, mineral to‘ldirgich va oltin-
gugurtlardan tayyorlangan list material. Paronit o‘ta qizigan 
va to‘yingan bug‘, issiq havo va gazlar yoki ishqor eritmalari, 
kuchsiz kislotalar va boshqalar oqiziladigan quvurlarning flanesli 
birikmalarini zichlovchi qistirmalar tayyorlashda ishlatiladi. 
Pergament
[yunoncha pergamenos < Pergamon (Pergam) – 
Kichik Osiyoda ayni shu material keng qo‘llangan shahar nomi] 
– sulfat kislota (H
2
SO
4
) bilan ishlov berilgan qog‘oz; shaffof, 
moy va suvni o‘tkazmaydi. Materiallarni o‘rashda, izolatsiya 
materiali sifatida va boshqa maqsadlarda ishlatiladi. 
Pigmentlar
[lotincha pigmentum – bo‘yoq, rang] – lok-
bo‘yoq mahsulotlari, kimyoviy tolalar, plastmassa, rezina va 
qog‘ozga rang beruvchi, suvda va orga nik erituvchilarda erimay-
digan kukunsimon kimyoviy birikmalar. 
Plastiklik
[yunoncha plastikos – haykalga yaroqli, yum-
shoq] – mexanik yuklanish ta’sirida qattiq jismlarning qaytmas 
deformatsiyalanish xossasi. Plastiklik ning bo‘lmasligi yoki juda 
ozligi 
mo‘rtlik 
deb ataladi. 

---

374
375
Plastifikatorlar
[yunoncha plastos – plastik va lotincha 
fac³o – qilaman] – polimerlarning plastiklik va elastiklik ho-
latini yaxshilovchi organik birikmalar. Plastifikatorlar polim-
erlarning sovuqqa chidamliligini oshiradi va ishlov berilishini 
yengillashtiradi. Plastifikator sifatida ftalat, sebatsinat va fosforli 
kislotalarning efirlari (dioktilftalat, dibutilsebatsinat, tributilfos-
fat) va boshqalardan foydalaniladi. 
Polimerlar
[yunoncha polymers – ko‘p qismlardan tashkil 
topgan; xilma-xil] – molekulalari bir yoki bir necha turli ko‘p 
sonli takrorlanuvchi halqalar – monomerlardan tashkil topgan, 
yuqori (ko‘p) molekulali kimyoviy birikmalar (sintetik material-
lar, plastmassalar, rezina, lok-bo‘yoq moddalari va boshqalar)ni 
tayyorlashda xomashyo sifatida ishlatiladi. 
Polietilen
– etilenni polimerlashdan hosil qilinadigan oq 
yoki rangsiz shaffof, qattiq modda; sintetik polimer (o‘rov 
materiallari, elektrotexnikaga oid buyumlar ishlab chiqarishda 
qo‘llaniladi).