Avtomobil indd

Epoksid smolalar
– makromolekulasida epoksid guruhi >c–
c< bo‘lgan sintetik smolalar. Epixlorgidrinning fenollar, aminlar 
va boshqa moddalar bilan o‘zaro ta’sirlashishidan hosil bo‘ladi. 
Qotgan epoksid smolalar ishqorlar, yuvuvchi moddalar, oksi-
dlagichlar va ko‘pgina anorganik kislotalar ta’siriga chidamli, 
yuqori mustahkamlikka, yaxshi elektr izolatsiyalash xossalari-
ga ega, kam kirishadi, yaxshi yopishadi. Yelimlar, loklar, eritib 
yamashda, kompaundlar tayyorlashda, shuningdek, to‘ldiruvchi 
plastiklardan buyumlar ishlab chiqarishda bog‘lovchi sifatida 
ishlatiladi. 
Eskirish
– polimerlarning eskirishi – kislorod, ozon, issiû-
lik, yorug‘lik va boshqa omillar ta’sirida polimer xossalarining 
kimyoviy jihatdan qaytmas o‘zgarishi. Eskirish natijasida polim-
er materiallarning zarur texnik xossalari yo‘qoladi. Polimerlar-
ga stabilizatorlar kiritish eskirishdan saqlashning eng samarali 
usulidir. 
Etilen
(CH
2
= 
CH
2
)
– oddiy to‘yinmagan atsiklik ug-
levodorod; kuchsiz hili rangsiz gaz. Yorqin alanga bilan yona-
di. Neftning kreking piroliz mahsulotlaridan, shuningdek, koks 
gazlaridan olinadi. Etilen reaksiyaga shiddatli kirishadi, yengil 
polimerlanadi. Etil spirti, etilen-glikol, polietilen, etilenoksid, 
etilen-propilen kauchuklari ilishda ishlatiladi. 
Fibra
[lotincha fibra – tola] – yelimlanmagan lattasimon 
qog‘ozni konsentrlangan rux xlorid eritmasiga (bazan sulfat kis-
lota yoki kalsiy rodanit va kalsiy xlorid aralashmalari eritmasiga) 
shimdirib, keyin presslab tayyorlanadigan material. Elektr va is-
siqlik izolatsiya materiali sifatida ishlatiladi. 
Fraksiya 
[fransuzcha fraction – qism, bo‘lak; ulush < lotin-
cha fractio – si nish, parchalanish, darz ketish] – suyuq aral-
ashmaning sochiluvchan yoki bo‘lak-bo‘lak qattiq materialning 
biron-bir belgisi, xossasiga ko‘ra ajratilgan qismlari. 
Gaz
[fransuzcha gaz < yunoncha chaas – betartiblik] – mod-
dalarning agregat holatlaridan biri; bunda uning zarralari o‘za-
ro bog‘lanmagan yoi molekular tortishish kuchlari tomonidan 
juda kuchsiz bog‘langan bo‘lib, mumkin bo‘lgan barcha hajmni 
to‘ldirib, tartibsiz harakatlanadi. 

---

368
369
Gaz kondensati
– yer ostida gazsimon holatda bo‘lgan, so-
vitilganida va bosimini otmosfera bosimigacha pasaytirilganida 
(yer usti sharoitida) esa suyuq (kondensat) va gaz holatiga ajral-
adigan, oson qaynaydigan neft uglevodorodlarining tabiiy aral-
ashmasi.