Microsoft Word Turoperator majmua tayyor doc

Axborotlilik: 
• Mahsulot haqida ma’lumot berish; 
• Mahsulot imidjini shakllantirish; 
• Firma imidjini shakllantirish;
•Firma faoliyati to‘g‘risidagi tasavurlarni shakllantirish.
Ishontiruvchi: 
• Mahsulotni sotib olishga undash; 
• Sotishlarni amalga oshirish; 
• Mahsulotga munosabatni o‘zgartirish; 
• Raqobatning teskari ta’siri. 
Eslatuvchi: 
• Xabardorlik va talabni qo‘llab-quvatlash; 
• Imidjni tasdiqlash. 
Shu bilan birga reklama faoliyati to‘g‘ri olib borilishi va unga qo‘yiladigan 
qonuniy talablarga qat’iy mos kelishi lozim. 
Turoperator reklama faoliyatining me’yoriy asosini
turizmda reklamani 
tartibga solib turuvchi quyidagi qonunchilik hujjatlari tashkil qiladi: 
1. O‘zbekiston Respublikasining "Reklama to‘g‘risida"gi Qonuni 
mahsulotlar, ishlar va xizmatlar bozorlarida reklamani ishlab chiqish, joylashtirish 
va tarqatish jarayonlarida yuzaga keladigan munosabatlarni tartibga solib turadi. 
Shu qonunning 3-bandida, O‘zbekiston Respublikasining reklama to‘g‘risdagi 
qonunchiligi ushbu Qonun va shunga muvofiq qabul qilingan boshqa qonunlardan 
tashkil topishi nazarda tutilgan. Reklamani ishlab chiqish, joylashtirish va tarqatish 
jarayonlarida yuzaga keladigan munosabatlar, shuningdek, O‘zbekiston 
Respublikasi Prezidenti farmonlari va ijroiya hokimiyati organlarining "Reklama 
to‘g‘risida"gi qonunga muvofiq ishlab chiqiladigan me’yoriy-huquqiy aktlar 
yordamida tartibga solib boriladi. 
2.O‘zbekiston Respublikasining Jinoyat kodeksi, "Yolg‘on reklama" -
bandida aytiladiki, reklamada mahsulotlar, ish va xizmatlar, shuningdek, ularni 
ishlab chiqaruvchilar haqida g‘arazli maqsadlarda yolg‘on ma’lumotlardan 

---

556
foydalanish va iste’molchilarga zarar yetkazish ish haqining minimal miqdori yoki 
to‘liq ish haqi miqdori yoki sudlanuvchining ikki oydan besh oygacha boshqa 
daromadlari miqdorida jarima to‘lash; yoxud 80 soatdan 240 soatgacha majburiy 
mehnat yoxud 3 oydan 6 oygacha qamoqqa olish yoki 2 yilgacha ozodlikdan 
mahrum qilish bilan jazolanadi. 
3.O‘zbekiston 
Respublikasining 
"Ommaviy 
axborot 
vositalari 
to‘g‘risida"gi Qonunida shunday deyiladi: "OAVda, reklama axborotlari va 
materiallariga maxsuslashtirilgan sifatida ro‘yxatga olinmagan reklama tarqatish 
hajmi davriy bosma nashrning alohida nomeri hajmining 40 foizidan; radio va 
teledasturlar uchun - 25 foizdan oshmasligi lozim. Tahririyat ma’lumot, tahririyat 
va mualliflik materiallari ko‘rinishda joylashtirilgan reklama uchun haq olish 
huquqiga ega emas". 
4.O‘zbekiston Respublikasining "Mahsulotlar va xizmatlar sertifikatsiyasi 
to‘g‘risida"gi Qonunida majburiy sertifikatsiyadan o‘tishi lozim bo‘lgan, ammo 
muvofiqlik sertifikatiga ega bo‘lmagan mahsulotlarni reklama qilish ta’qiqlanadi. 
Turoperator turlar sotish bilan bog‘liq kataloglar, reklama varaqalari va 
e’lonlardagi ma’lumotlarning to‘g‘riligi uchun javobgar hisoblanadi. 
Turmahsulot reklamasining murakkabligi shundaki,
u bir vaqtning o‘zida 
qator turli xil jihatlarni aks ettirishi lozim: 
•
talabning bozor segmentlari bo‘yicha takliflarning turli-tumanligi 
(masalan, yosh bolalardan boshlab, o‘rta sinf vakillariga qadar va VIP-
turistlar uchun); 
•
sayohat va safarlar joylarining farqlari (masalan, an’anaviy yo‘nalishlar - 
Turkiya, Kipr, Italiya, Ispaniya, Marokko, Bali, Keniya va hokazo kabi 
yangi yo‘nalishlar); 
•
turizmning turli ko‘rinishlari (sport, tarixiy, sog‘lomlashtirish va 
boshqalar). 
Ko‘pincha, bir reklama axborotida mahsulotni harakatlantiruvchi har uchala 
tashkil qiluvchini ham hisobga olish talab qilinadi (yo‘nalish, safarlar ko‘rinishlari 
va iste’molchilar kategoriyalari bo‘yicha ajratilgan takliflar). 
Bunda reklamaning quyidagi asosiy prinsiplarini hisobga olish zarur:
•
reklama qisqa bo‘lishi lozim, aks holda u oxirigacha qabul qilinmaydi;
•
reklama mijozlarga tushunarli bo‘lishi kerak, chunki ongli qabul qilingan 
narsalar odatda xotirada ko‘proq saqlanib qoladi; 
•
axborotning boshidagi va oxiridagi xabarlar axborotning o‘rtasida 
keltiriladigan ma’lumotlarga qaraganda yaxshi esda qoladi. Reklama 
axboroti maketi va matnini tuzishda asosiy ma’lumot bilan boshlab, u bilan 
tugatish uchun uni oldindan ajratib olish lozim; 
•
ma’lumotlar odatiy tushunchalarga, ishonchlar, fikrlarga zid bo‘lmasa, 
yengil qabul qilinadi va yaxshi eslab qolinadi; 
•
jamiyat hayotining asosiy tendensiyalari ruhiyatini ham hisobga olish 
zarur. Buning uchun aholi ichida ijtimoiy so‘rovlar, ya’ni marketing 
tadqiqotlarini o‘tkazish kerak. Faqat shu orqali mijozlarga nima yoqishini 
bilib olish mumkin. 
Turistik firmadagi reklama bo‘yicha taktik qarorlar
o‘z ichiga 3 blok 
savollarni oladi: 
•
reklama vositalari yoki reklama tashuvchilarni tanlash; 
•
reklama e’lonlariga to‘lovlar va harajatlarni nazorat qilish;

---

557
•
reklama murojaatnomalarining chiqish grafigi.