Microsoft Word педагогика тарихы кейинги вартант

6.3. Túrkstanda jadidshilik háreketiniń en jayıwı, jańa usıl mekteplerin 
shólkemlestiriwdegi Munavvar Qori, Abdulla Avloniy, Abduqodir Shakuriy, 
Seyfulgabit Majitovlardıń xızmetleri. 
Turkstan tarixında milliy bilimlendiriw hám mádeniyat, jámiyetlik-siyasıy 
tarawda túpkilikli burılıslar jasa
ǵ
an, jadidshilik háreketin shólkemlesti-
riwshilerdiń biri Munavvar qarı Abdurashidxanov 1878-jılı Tashkenttiń 
Shayxantawır bólegindegi Darxan awılında ziyalı shańara
ǵ
ında tuwıladı. 
Baslawısh tálimdi úyde, anasınan aladı. Sońınan Tashkent hám Buxara 
medreselerinde oqıydı. 
Munavvar qarı
rus-tuzem mekteplerine qarsı óziniń jańa mekteplerin 
ashıw
ǵ
a qarar qıladı. 1901—1904 jıllarda qrımlıq dostı Rasm Keshodtıń 
járdeminde Tashkentte “usuli savtiya” mektebin ashadı. 1906 jılı bull tarawda
ǵ
ı 
jumıslardı keńeytedi. Óz úyiniń háwlisinde paydalanadı, qosımsha eki ójirede 
tikeytedi.

---

Qısqa múddette bull mekteptiń dawrı
ǵ
ı jayılıp ketedi. Balalar sanı asıp 
baradı. Inisiniń 2 bólmesinde paydalanadı. Ol jerde 1, 2-klasstı pitkergen balalar 
oqıwdı Munavvar qarı háwlisinde dawam ettiredi. 
1913—14 oqıw jılında mektepte joqarı klasslar ashıladı (5-6-kl.). 4-klasstan
rus tili oqıw predmeti sıpatında oqıtıla baslaydı.
Ol óziniń jámiyetlik hám miynet iskerligi dawamında mektep hám balalar 
tárbiyasına ayrıqsha itibar beredi. Munavvar qarı teatrdı balalardı tárbiyalawdıń 
tiykar
ǵ
ı qurallarınan biri dep esaplaydı. 1913-jılı «Turan» háweskerler dógeregin 
shólkemlestiredi. 
Munavvar qari 1909-jılı Ubaydulla Xojaev, Abdulla Avloniy, 
Tashpolatbek Narbotabekov, Karim Narbekov hám basqalar menen birgelikte 
tashkentli bir baydıń basshılı
ǵ
ında “Jamiyati xayriya”nı shólkemlestiredi.
Munavvar qarı qayır saqawat shólkemi baslı
ǵ
ınıń orınbasarı sıpatında mektep 
hám medreselerge materiallıq járdemler beredi. Paqır-puqara balalardı mekteplerge 
alıp kelip oqıtadı, tárbiyalaydı. 
Ol tárbiya hám bilimlendiriwdiń jámiyette tutqan ornın joqarı bahalaydı. 
Bilimlendiriwdi al
ǵ
a umtılıwdıń, rus basqınshılarınan qutılıwdıń birden-bir dáregi 
dep esaplaydı. Bala tárbiyasında tek 
ǵ
ana ata-ana emes, al mu
ǵ
allim hám keń 
jámiyetshilik wákillerinde juwapker dep esaplaydı. 
Óz xalqın, watanın shın júrekten súygen Munavvar qarı Abdurashidxanov
shaxsqa sıyınıwdıń dáslepki qurbanlarınıń birine aylanadı. Ol dáslep Tashkentte, 
sońınan Moskvada tergelip, atıp óltiriwge húkim etiledi hám 1937-jılı atıladı.