Microsoft Word tarixi muhammadiy ziyouz com doc

HORIS IBN ABI SHIMRGA YUBORGAN NOMALARI
«Bismillahir rohmanir rohiym. 
Min Muhammadin rasulillohi ila Horis ibni Abi Shimr. Salamun ala manit-taba’al xuda, va 
amana billahi va saddaqa. Fainniy ad’uka ila an tu’mina billahi vahdahu la sharika lahu 
yabqo laka mulkuka». 
Ma’nosi: «Allohning payg‘ambari Muhammaddan Horis ibn Abu Shumurga. Hidoyat 
topganlarga salom. O‘xshashi, sherigi yo‘q yolg‘iz Allohga seni chaqiraman. Agar iymon 
keltirsang, Islom diniga kirsang, podsholiging o‘zingga qolg‘ay, davlating zavol 
topmagay». 
Bu nomani sahobalardan Shujo’ ibn Vahbga berdilar. Bu kishi ersa Horis ibn Abu 
Shumurga yetkazdi. Rum podshosi Qaysar butun Shom o‘lkasiga buni voliy qilib 
qo‘ymish edi. U zamondagi arablar nomiga bo‘lsa ham yarmi Rum, yarmi Eronga tobe 
edilar. Butun Shom viloyatiga hokim bo‘lg‘onlikdan bu ham o‘zini podshohlardek chog‘lar 
edi. 
Aning o‘rda saroyidagi soqchilar hazrati Shujo’ni ichkari kirgani qo‘ymadilar. Bu joyda 
fursat kutib uch kun turib qoldi. 
Bularga Rum nasorolaridan Mavriy otliq kishi boshliq edi. Rasulullohdan noma 
keltirganini bilgach, hazrati Shujo’dan Payg‘ambarimizning sifatlarini, Islom asoslarini 
so‘radi. Rasulullohning sifatlarini eshitib, ko‘ngli bo‘shab yig‘lagani turdi:

---

Tarixi Muhammadiy. Alixonto’ra Sog’uniy 
www.ziyouz.com
kutubxonasi 
282
— Injilda oxirzamon payg‘ambarining sifatlarini ko‘p o‘qigan edim, uning haqida sening 
aytgan so‘zlaring menim o‘qig‘onlarimga to‘g‘ri chiqadur. Men bu payg‘ambarni Shom 
tuprog‘idan chiqarmikan, deb o‘ylagan edim. Uning arab cho‘llaridan chiqib qolishi hech 
kimning ko‘ngliga kelgan emas. Sening aytganingga qaraganda oxirzamon payg‘ambari 
albatta shul kishi bo‘lishi kerak. Uning haq payg‘ambarligiga ishondim, unga iymon 
keltirdim, lekin bu so‘zni ochiq aytishga qo‘rqaman. Agar buni bilib qolsalar, meni 
o‘ldirgaylar,—dedi. 
Shunday bo‘lib uch-to‘rt kun o‘tgandan keyin Hazrati Shujo’ Horis ibn Abu Shumurga 
nomani topshirdi. Uni o‘qib ko‘rgach, g‘azabi kelib Horis qo‘lidagi nomani yerga tashladi:
— Meni podsholigimni qo‘limdan kim olar ekan? Agar musulmon bo‘lsang, podsholiging 
o‘zingda qolar demish. Qarab tur, uning ustiga askar tortib borgayman. Yamanda bo‘lsa 
ham mendan qutila olmag‘ay,— deb elga jar chaqirib, har tomonga kishi yuborib, askar 
yig‘ishga kirishdi. Urush asboblarini tayyorlatib, askar otlarini taqalatmoqqa buyurdi. 
So‘ngra hazrati Shujo’ga qarab: 
— Mana bo‘lg‘ulik ishlarni ko‘zing ko‘rdi. Bor endi nima ko‘rgan, bilgan bo‘lsang seni 
yuborgan kishiga xabarini bergil, — dedi. 
Darhol bu voqeani bayon qilib, Qaysarga xat yozdi, u esa Quddus ziyorati uchun 
Shomga kelmish edi. Rasululloh Qaysarga yuborgan nomalarining kelishi ham shu 
kunlarga to‘g‘ri keldi. Uning xatini o‘qib ko‘rgach, bundan ruxsatsiz qilgan ishini anglab, 
Qaysar uni yoqtirmay javob yozdi. To‘planmish askarlaringni tezdan tarqatib o‘zing bu 
yerga kelgil, deb ani chaqirdi.
Bu chog‘da hazrati Shujo’ yo‘lga chiqmagan edi. Darrov chaqirtirib yo‘lga qachon 
chiqishini so‘rab, Shujo’ga yuz oltin bersin, deb xazinachisiga buyurdi. Shu chog‘da 
soqchilar boshlig‘i Mavriy yetib keldi. Yo‘lchiga atagan yo‘l ozug‘idan boshqa 
Rasulullohga sovg‘a yo‘sinda bir qancha tansuq narsalar keltirib, hazrati Shujo’ga: 
— Mening salomimni Rasulullohga yetkazgil. Men unga iymon keltirib, Islom diniga 
kirdim. O‘lmay bora olsam, aning yuzini albatta ko‘rurman, yo‘q ersa o‘lgunimcha aning 
dinida bo‘lurman, — dedi. 
Shu bilan hazrati Shujo’ u yerdan qaytib, salomat Madinaga keldi. Bu safarda o‘tgan 
ishlarni gapirib, Mavriyning salomini aytgan edi, Rasululloh: 
— U rost aytmishdur. Ammo Horis ibn Abu Shumur ersa o‘zini halok, mulkini xarob 
qilmishdur, — dedilar.