Toshkent moliya instituti hamdamov baxrom kasimovich ilxomov shavkat islomovich

Auditorlik nazoratining turlari va auditorlarning toifalari
1
 
Audit 
Auditor 
Misol 
Boshqaruv 
auditi 
Bosh hisob xizmati auditorlari 
ichki xo‘jalik auditorlari 
Umumiy mehnat 
unumdorligiga tashkil 
qilingan hisoblash markazi 
faoliyatining ta’siri 
Moslik 
auditi 
Davlat budjeti tizimi auditorlari, 
soliq inspektorlari, ichki xo‘jalik 
auditorlari, mustaqil auditorlik 
firmalari 
Kreditorlar va banklar bilan 
tuzilgan bitimlarga amal 
qilinishi 
Moliyaviy 
audit 
Mustaqil auditorlik firmalari, 
xolis auditorlar 
Moliyaviy hisobotning 
yillik auditi 
Shunday qilib, auditorlar va auditlik nazorati haqidagi 
tushunchalarni umumlashtirib quyidagi 1.4-jadvalda ifodalashga harakat 
qilamiz. Shuni nazarda tutish kerakki, operatsion auditda mezonlarni 
belgilash, moliyaviy audit yoki moslik auditiga nisbatan bir muncha 
murakkabdir. 
Xolis buxgalterlar - auditorlik firmalarning asosiy vazifasi bu 
ochiq chop etiladigan moliyaviy hisobotlarni tekshirish va to‘g‘riligini 
tasdiqlashdir. Bunday hisobotlardan yuqorida ta’kidlanganidek, har xil 
toifadagi guruhlar foydalanadi. Shu sababli hozirgi kunda iqtisodiyotda 
«Auditdan o‘tgan moliyaviy hisobot» degan jumla keng ishlatilmoqda. 
Bu, o‘z navbatida, «Xolis auditor» degan iboraning ishlatilishini taqozo 
etdi. 
1
Manba: Auditorlik faoliyatining xalqaro va milliy standartlari asosida mualliflar tomonidan tuzilgan. 

---

36 
Xolis buxgalterlarni tayyorlash va bu nomga sazovor bo‘lish 
yo‘llari turli mamlakatlarda turlicha, lekin har birida ham «buxgalteriya 
hisobi» bo‘yicha maxsus diplom, buxgalteriya sohasida ma’lum ish staji 
va maxsus imtihonlarni topshirish talab qilinadi. Ayrim davlatlarda, 
masalan, xolis auditor bo‘lish uchun xolis buxgalterlar qayta 
tayyorlanib, audit faoliyati bilan shug‘ullanish uchun ruxsatnoma 
beriladi. Audit faoliyatini olib borish uchun ruxsatnomalar berish ham 
turlicha amalga oshiriladi. Ayrim davlatlarda bu faoliyat davlat 
tomonidan 
amalga 
oshirilsa, 
boshqalarida 
kasbiy 
uyushmalar 
ruxsatnoma beradi. O‘zbekiston Respublikasida auditorlik faoliyatini 
olib borish uchun ruxsatnoma berish Vazirlar Mahkamasi tomonidan 
belgilanadi.