Органик кимё фанидан Ўқув-услубий мажмуа

(1)
– C = C – + H:Z
– C – C – + :Z
+
H
H:Z = HCl, HBr, HJ, H
2
SO
4
, H
3
O
+
– C – C – + :Z
+
H
(2)
– C – C –
H Z
:Z = Cl
–
, Br
–
, J
–
, HSO
4
–
, H
2
O

---

86 
1-Bosqich 
H:Z
dan vodorod ionini alkenga o’tishi va karboniy ioni hosil bo’lishidan 
iborat; bu protonni bir asosdan boshqasiga o’tishi deyish mumkin. 
–
С С
–
..
:
H
–
С С
–
:
Z: H
:
+
:Z + 
2-Bosqich – asosning (
:Z)
karboniy ioniga birikish bosqichi.
1-Bosqich qiyin boradi va uning tezligi birikish tezligini belgilab beradi. Bu bosqich 
elektron izlovchi elektrofil agentni xujumiga asoslangan va shuning uchun reaksiya 
elektrofil 
birikish reaksiyasi
deyiladi. Elektrofil agent proton tashuvchi kislota bo’lishi shart emas 
(Brenstent - Lauri takliflari); har qanday elektronga taqchil molekula bo’lishi mumkin.
2-bosqichda karboniy ioni turli reaksiyalarga kirishishi mumkin: manfiy ion yoki boshqa 
asos molekulasini biriktirib spirt, galogenid yoki bisulfat hosil qilishi mumkin. Bu reaksiyada 
ham elektroni kam bo’lgan uglerod elektron jufti qabul qilib oladi. Masalan,