Immunologiya doc



Download 0,67 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/25
Sana17.07.2022
Hajmi0,67 Mb.
#817517
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   25
Bog'liq
Immunologiya (B.Ibragimxodjayev, G.Shaxmurov)

Immunologiyani fan sifatidagi rivojlanishi tarixda avvalambor virusli va 
bakterial infektsion kasalliklarga =arshi kurashga =aratilgan edi. XX asrning 
50-yillarigacha 
barcha 
adabiyotlarda 
immunologiya 
– 
odam 
va 
shayvonlarda infektsion kasalliklar =
ы
z\atuvchilariga nisbatan chidamlikni 
oshirish omillarini 
ы
rganuvchi va sun`iy immunitet mexanizmlarini yaratishni 
ы
rganadigan fan deb ta`rif beriladi. 1945 yili ingliz tad=i=otchisi Medavar 
gospitalda yaralangan va kuygan bemorlardagi teri transplantatini bitishini 
ы
rgangan paytda, birinchi marta t
ы
=ima k
ы
chib tushishining asosiy sababi 
- begona t
ы
=ima k
ы
chirib 
ы
t=azilgan retsipient organizmining immun 
reaktsiyasi ekanligini isbotlab berdi. Keyinchalik esa «transplantatsion 
immunitet», «noinfektsion immunitet» sha=idagi tushunchalar paydo b
ы
ldi. 
SHozirgi paytda immunitet deb organizmning, 
ы
zida begona genetik 
axborotni tashuvchi tirik tana va moddalardan shimoyalanish usuli 
tushuniladi. Genetik begona axborotni bakteriyalar, viruslar, sodda 
shayvonlar va 
ы
simliklar, gelmintlar, o=sillar, shujayralar, shu jumladan 
organizmning 
ы
zgargan shaxsiy shujayralari tashib yuradi. Barcha sanab 
ы
tilgan omillar antigenlar deb yuritiladi. Antigenlar deb organizmga 
tushganda antitanalar shosil =ilish xususiyatiga ega moddalarga aytiladi. 
K
ы
pchilik o=sillar antigenlik xususiyatiga ega, shu bilan birgalikda yu=ori 
molekulali lipopolisaxaridlar va nuklein kislotalar sham antigen b
ы
li
sh
i
mumkin. 
Noorganik moddalar (tuzlar, kislotalar) va oddiy organik moddalar 
(uglevodlar, aminokislotalar) antigenlik xususiyatiga ega emas, chunki 
ularda spetsifiklik y
ы
=. 
Mashshur avstriyalik olim F.Bernet (1961 y.) immun tiz
i
mning asosiy 
ashamiyati «
ы
ziniki» va «begonalik» xususiyatlarini ani=lash, shuningdek 
organizm ichki mushiti doimiyligi – gomeostazni sa=lashda ekanligini 
ta`riflab berdi. Demak, immunologiyaning 
ы
rganish predmeti – organizmda 
gomeostazni buzuvchi ekzogen va endogen omillardan shimoya =iladigan 
murakkab, k
ы
p komponentli immun tizimdir. 
 Turli mikroorganizmlar, viruslar, ularning shayot faoliyatidagi 
ajratilgan mashsulotlari
ы
sma shujayralari, transplantatlar, allergenlar, 
o=sillar, polisaxaridlar va bosh=alar organizm uchun genetik begona 
shisoblanadi.
Klassik immunologiyaning asoschilari b
ы
lib Lui Paster, I.I. 
Mechnikov, P.Erlix shisoblanadi. 1881 yili Lui Paster vaktsinatsiyaning ilmiy 
asoslarini ishlab chi=di va bir =ator virusli bakteriyali infektsiyalarga =arshi 
vaktsinatsiyalarni yaratishga muvaffa= b
ы
ldi. (=utirish kasalligiga va Sibir 
yarasiga =arshi). SHuning uchun sham 1881 yil immunologiyani fan sifatida 
dunyoga kelgan yil shisoblanadi. 
1769 yili E.Djenner tomonidan =ora chechakka =arshi (ospaga) 
=arshi emlash usuli taklif =ilgan va u keng =amrovda ishlatilgan b

Download 0,67 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   25




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish