Imtihon javoblari

 
10-BILET 
1. ―Suv hayot demakdir ‖ matnini oʻqing, matn yuzasidan savollar tuzing. 
Suv hayot demakdir 
Suv - hayot manbai, inson salomatligining garovi. Odam o‗zini yaxshi his qilishi uchun faqat 
toza ichimlik suvidan foydalanishi kerak. Bugungi kunda suvni tejab ishlatish, ariq va 
anhorlarga axlat tashlamaslik haqida uka-singillarimizga gapirib bersak, o‗zimiz ularga 
o‗rnak bo‗lsak, maqsadga muvofiq bo‗ladi. Suvga tupurish, unga xascho‗ p tashlash hamda 
isrof qilish qadimdan qoralangan. Suv nafaqat inson uchun, balki butun tabiat, o‗simlik va 
hayvonot dunyosi uchun ham juda zarur. Agar suv bo‗lmasa butun borliq, shu jumladan 
insoniyat ham yo‗q bo‗lib ketishi mumkin. Shuning uchun, aziz o ‗quvchilar, suvdek noyob 
xazinamizni asraylik. Shunda ona tabiat bizga o‗zining barcha boyliklarini in‘om etib, el-
yurtimiz boybadavlat, farovon yashaydi. 
Nega suv - hayot manbai deyiladi? Bugungi kunda suvni qanday tejash kerak? 

---

Turli chiqindilarni daryo va kanallarga oqizilishi nimalarga olib keladi
? 
2. Baxillik, saxovat, ruhlanmoq, musavvir , tengdosh soʻzlarining tarjimasini yozing va ular 
ishtirokida gaplar tuzing. 
3. Tabiatni asrash uchun siz nima qilyapsiz? 
Yurtimiz tabiati juda chiroyli. Uning o'rmonlari, dalalari, bog'lari va o'tloqlari go'zaldir. 
Rossiyaning markaziy o'rmonlarida daraxtlar va butalar o'sadi, ularning ba'zilari Qizil kitobga 
kiritilgan. Ular nafaqat hayvonlar uchun, balki odamlar uchun ham juda foydali. Masalan, 
Uzoq Sharqning o'rmonlarida dengiz itshumurt o'sadi. Yigirma yil oldin ma'lumotnomalarda u 
yovvoyi holda o'sadigan deb hisoblangan. Hozirgi vaqtda uni madaniy o'simlik deb hisoblash 
mumkin, u bog'larda o'stiriladi va dengiz itshodi juda foydali shifobaxsh moyga aylantiriladi. 
Bog'dagi tuproqni mustahkamlash uchun dengiz itshumurt o'sadi va dekorativ maqsadlarda 
uning pishgan mevalarining oltin-sariq "quloqlari" juda chiroyli. Olimlar bu berry faol 
moddalarga boyligini biladilar: yog ', karotin, vitaminlar. Bu faqat dengiz itshumurtmi? Ko'p 
foydali o'simliklar bizga tabiat berdi. Hamma ham tabiatga g'amxo'rlik qilmaydi: ular 
o'rmonlarda o't yoqishadi, Yangi yil uchun Rojdestvo daraxtlarini kesishadi, daryolar va 
ko'llarga axlat tashlaydilar, o'simlik va fabrikalardan chiqindilar ko'pincha suv havzalariga 
tushadi. Va shuning uchun ko'p baliq nobud bo'ladi, ba'zan juda qimmatli zotlar. Agar odamlar 
tabiatni himoya qilish kerakligini tushunmasa, unda nafaqat baliq, balki hayvonlar, qushlar 
ham nobud bo'ladi. O'simliklar sog'lom bo'lmaydi. Natijada sigirlar, qo'ylar, echkilar eyishga 
qodir bo'lmaydilar. Do'konlarda sut va go'sht mahsulotlari bo'lmaydi. Odamlar nafas oladigan 
narsa bo'lmaydi, chunki atrof-muhit buziladi. Shuning uchun tabiatni muhofaza qilish, fabrika 
va zavodlarning ishlarini to'g'ri tashkil etish juda muhimdir.Biz ham yaqinlarimiz bilan 
birgalikda tabiatni asrash uchun hech bo‘lmasa daraxt, gul, ko‘chatlar ekib kichik bo‘lsada 
hissamizni qo‘shyapmiz albatta bu kam.