«h a y o t fa o L iy a t I x a V f siz L ig i»

B olalar m uassasalari binolarining evakuatsiya y o ’llariga
q o ’yiladigan m e'yoriy talablar.
Evakuatsiya chiqish y o ’llarining eshiklari, koridorlar (y o ’laklar), 
vestibyullar, xollar va zina kataklarida xavfsizlik belgilari o ’m atilishi
32

---

zarur. Evakuatsiya y o ' 1 lari va chiqish yo' I lari, koridorlar, dahlizlar va 
zinalarni turli xildagi jih o z va predm etlar bilan to ’sib q o ’yishga y o ’l 
q o ’yilniaydi. B olalar y ig ’ilishi bilan bog’liq b o ’lgan xonalarda 
gilam lar, paloslar, gilam poyandozlar va h.k. polga m ahkam qotirilgan 
bo ’lishi kerak. B olalar m uassasalari binosi odam larga y o n g ’in haqida 
xabar berish vositalari bilan jihozlangan b o ’lishi zarur. O dam larga 
y o n g ’in haqida xabar berish vositalari bilan jih ozlang an bo'lish i zarur. 
O dam larga 
y o n g ’in haqida xabar berish tarm oqlari, q o ’nqiroq va 
boshqa ovoz berish signallaridan foydalanish m um kin.
T aqiqlanadi:
-m uassasa binosidagi evakuatsiya chiqish y o ’llari eshiklarini m ixlab 
tashlash;
-evakuatsiya y o ’llarida k o ’zgulam i (oyna) o ’rnatish va chalg ’ituvchi 
(yo lg’on) eshiklarni qurish.
X onalardan evakuatsiya chiqish y o ’llari. B inoning avariya yoki 
evakuatsiya yoritish tarm oqiga ulagan yashil fonda oq 
rangda 
“C hiqish” so ’zi yozilgan yonib turuvchi tablolar bilan belgilangan 
b o ’lishi zarur. X ona 
pollari ostonasiz, zinapoyasiz, kovaksiz 
(tirqishsiz) va past-balandliksiz (o ’yiqsiz) tekis b o ’lishi lozim. Q o ’shni 
xonalar pollari satxida farq b o ’lgan holda, o ’tish jo ylarid a nishab 
y o ’lka (pandus) o ’m atilishi zarur.
E vakuatsiya chiqish y o ’llaklaridagi zin apoya va kataklari.
Z inapoyalarga q o ’yiladigan talablar. Z inap oyalarn in g turlari.
33

---

O dam lar evakuatsiyasiga moMjallangan zina m arshi kengligi, shu 
jum ladan , zina katagida joylashgan qism ining kengligi ham har qaysi 
evakuatsiya chiqish joyi (eshigi) kengligidan kam b o ’lmasligi kerak.
Evakuatsiya y o ’llarida zinapoya qiyaligi, odatda, 1 :ld a n ortm asligi 
kerak, p o g ’ona kengligi-25sm -dan kam b o 'lm asligi, balandligi esa 22 
sm -dan oshm asligi kerak.
Y akka hoi ishchi jo y larg a olib boradigan zinalar qiyaligini 2:1 qilib 
oshirishga ruxsat beriladi.
Z ina m aydonchalarining kengligi zina m arshi kengligidan kam 
b o ’lm asligi, eshigi tortib ochiladigan liftga kirish oldida esa-m arsh 
kengligi va lift eshigi yarim kengligi y ig ’indisiga teng, am m o 1,6m- 
dan kam b o ’lmasligi kerak.
Z ina to ’g ’ri m arshi oraliq m aydonchalari kengligi lm -d an kam 
b o ’lmasligi lozim. Z inapoya katagiga chiqadigan eshiklar ochilganida, 
zina m arshi kengligini kam aytirm asligi kerak.
Z ina kataklarida quyidagilar man etiladi:
-gaz quvurlari va yonuvchan suyuqliklar yuboradigan quvurlar 
o ’rnatish;
-shkaflar o ’rnatish (kom m unikatsiyalar va o ’t o ’chirish kranlari 
shkaflaridan tashqari);
-elektr kabellari va sim larini o ’tkazish (koridor va zina kataklarini 
yoritish sim laridan tashqari);
-hech qanday vazifa bajaradigan xonalar qurish;
-yuk tashish liftlari va k o ’targichlaridan chiqish joylarini k o ’zda 
tutish;
34

---

-zina 
pog'onalari 
va 
m aydonchalaridan 
2,2 
m -gacha 
b o ’lgan 
balandlikda 
devordan 
chiqib 
turadigan 
asbob-uskunalarni 
joylashtirish . B alandligi 28 m etrdan oshm agan binolar zina kataklarida 
axlat eltgicli va yoritish sim larini joylashtirishga ruxsat beriladi.
Ill turdagi zina katakiaridan chiqish y o ’llari bevosita tashqariga 
olib chiqadigan b o ’lishi kerak.
35

---