Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti jahon tarixi

 

Glossariy 

---

 339 

Xalifa  (arab.  —  o‘rinbosar,  noib)  —  musulmon  jamoasi  va  musulmon 

davlatining  diniy  hamda  dunyoviy  boshlig’i.  Xalifa  Muhammad  payg’ambar 

(sav)ning  o’rinbosari,  ummaviylar  davridan  boshlab  esa  Allohning  yerdagi  noibi 

hisoblangan. Muhammad (sav)dan kеyingi to’rt X. (Abu Bakr Siddiq, Umar, Usmon, 

Ali)ni  xulafoi  roshidin,  ya'ni  to’g’ri  yo’ldan  boruvchi  xalifalar  dеb  atashgan. 

Abbosiylar, fotimiylar sulolasidan bo’lgan hukmdorlar xalifa nomi bilan atalgan. 

Xiroj, xaraj (arab.) — Yaqin va O’rta Sharq mamlakatlarida, jumla-dan, O’rta 

Osiyoda davlat tomonidan undirilgan yеr solig’i. Xiroj ilk Xalifalik hududida «jizya» 

atamasining  sinonimi  sifatida  qo’llanilib,  musulmon  bo’lmagan  aholi  bilan  bir 

qatorda yеr, suvga ega bo’lgan musulmonlardan ham undirilgan. Xiroj O’rta Osiyoda 

VII-asrda arablar tomonidan joriy qilingan.