Tarbiyainstituti

5.2.10. Qarmoqcha
O yinga tayyorlanish.
0 ‘yin uchun uzun arqon kerak. Arqonning 
bir uchiga yarmigacha qum solingan xaltacha bog‘lab qo‘yiladi. 
Hamma o‘ynovchilar aylana hosil qilib turadilar (1-rasm).
O yinning tavsifi.
Onaboshi davra o‘rtasida turib, uchiga xal- 
tacha bog‘langan arqonchani aylantiradi. 0 ‘ynovchilar hushyor bo‘- 
lishlari va arqoncha uchiga bog‘langan xaltacha oyoqlariga tegmas- 
ligi uchun arqoncha aylantirilayotgan paytda sakrab-sakrab turishlari 
kerak. Oyog‘iga xaltacha tekkan (qarmoqqa ilingan) o‘yinchi davra 
o'rtasiga chiqadi va onaboshi bo'ladi, ya’ni arqonchani aylantiradi.
115

---

Metodik ko ‘rsatmalar.
0 ‘yinni boshlashdan oldin kimki arqon- 
chaga uch marta qoqilsa, doira o ‘rtasiga chiqadi, deb tushuntirish 
kerak. O'ynovchilami ikki jamoaga bo‘lish mumkin. Bunda ikkala 
jamoaning o'yinchilari arqonchaga necha martadan qoqilganiui 
hisoblab borib, o ‘yin oxirida qaysi jamoa g‘olib chiqqanini aniqlash 
lozim. Bu o'yinni 3-5 daqiqa davom ettirish mumkin.
5.2.11. Chopib oHuvchini himoyalash
0 ‘yinga tayyorlanish.
0 ‘yinda ikkita — otuvchilar va himoya- 
chilar jamoalari qatnashadi.
Otuvchilar jamoasi teng ikki guruhga bo‘linib, chiziq orqasida 
tizilib turadilar. Maydonchaning o'rtasida diametri 1,5 metrli aylana 
chiziladi. Uning o‘rtasiga balandligi 2,5 metrli yog‘och ustun 
o‘matilgan bo‘ladi. Yog‘och ustun atrofidagi aylana chizig‘idan 
chiqmasdan himoyachilar safga turib, tartib bilan sanaydilar. 
Birinchi nomerlilar chiziq orqasida turgan otuvchilar jamoasi 
safining oxiridan joy oladilar.
Oyinning tavsiji.
0 ‘qituvchining signalidan keyin otuvchilar 
jamoasi to‘pni goh chap, goh o ‘ng tomonga otib, yog'och ustunga 
tegizishga harakat qiladilar.
Himoyachilar esa to ‘pni ustunga tegizmaslikka, uni urib 
qaytarishga harakat qiladilar. Bundan tashqari, ular galma-galdan u 
yoq-bu yoqqa yugurib o‘tadilar.
0 ‘yin boshlanishiga signal berilgach, birinchi himoyachi yugurib 
o‘tadi. U birinchi chiziqdan ikkinchi chiziqda, so‘ng orqasiga
116

---

yugurib qaytib keladi. Endi ikkinclii himoyachi yuguradi. Birinchi 
himoyachi aylanaga borib, ustimni qo‘riqlaydi.
Shunday ketma-ket yugurib o'tishlar otuvchilar jamoasi to‘pni 
ustunga tegizgunicha davom etadi. Ustunga to‘p tekkandan keyin 
o‘yin vaqtincha to‘xtatilib, himoyacliilax necha marotaba yugurib 
o‘tganligi hisoblanadi. Shundan keyyn jamoalar o‘z o‘rinlarini 
almashadilar; ko‘proq yugurib o‘tgan jamoa g‘olib hisoblanadi.