Tarbiyainstituti

O ‘yinning tavsifi.
0 ‘qituvchining signaUdan keyin qo‘Uda to‘p 
ushlagan birinchi nomerU o‘yinchilar uni qarama-qarshi tomonda 
turgan birinchi o‘yinchilarga nzatadilar, o‘zlari esa o‘ng tomondan 
o‘z qatorlarining oxiriga borib turadilar. Ikkinchi tomondagi birinchi 
o‘yinchilar to‘pni orqaga qaytarib o‘z qatorining oxiriga borib 
turadi. Xuddi shuning o‘zini keyingi hamma o‘yinchilar ham 
bajaradilar.
118

---

Qaysi jamoa ko‘rsatilgan tartibda to‘pni havoda ko‘proq ushlab 
tursa, o‘sha jamoa yutgan hisoblanadL
Oyinning qoidalari.
 
1. To‘pni ikki qo‘1 bilan yuqoridan uzatish 
shart. 2. Pastdan uzatish man qilinadi. 3. To‘pni tushirib yuborgan 
joydan o‘sha o‘yinchining o‘zi uzatishi kerak.
Oyinning variantlari.
 
1. To‘p uzatgan o‘yinchi, o‘ng tomondan 
yugurib borib qarama-qarshi qatoming oxiriga borib turadi. 2. 
0 ‘yinda har bir ishtirokchi ikki martadan yugurib o‘tadi va o‘yin 
hamma o‘yinchilar oldingi joylariga qaytib kelgunlaricha davom 
etadi.
5.2.14. Го‘rtburchakdan to ‘p otish
Oyinga tayyorlanish.
 
Maydonchada oTchamlari 8x4 metrdan 
20x10 metrgacha to ‘g‘ri to‘rtburchak chiziladi. Tomonlarining 
nisbati 2:1 teng bo‘lishi shart. Maydonchaning o‘rtasidan bo‘linib, 
ikkita kvadrat hosil qilinadi. O'yin voleybol maydonchasida o‘tka- 
zilsa, yana ham yaxshi. 0 ‘ynovchilar teng ikki jamoaga bo‘linadilar. 
Har bir jamoa o‘z onaboshisini saylaydi, so‘ng chek tashlab kim 
birinchi bo‘lib o‘yinni boshlashi aniqlanadi.
Jamoalaming o'yinchilari o‘zlarining kvadratlarida erkin joyla- 
shadilar, onaboshilar esa kvadrat tashqarisida turadilar. 0 ‘yinni 
boshlaydigan onaboshiga to‘p beriladi.
Oyinning tavsifl.
 
O'qituvchining signalidan keyin onaboshi o‘z 
jamoasidagi o‘yinchilarga to‘pni otadi, ular to'pni ilib olib, raqib 
tomondagi o‘yinchilardan birortasiga tegizishga harakat qiladilar. 
Biming uchun to‘pni ilib olgach, bir necha marta bir-birlariga yoki 
onaboshiga uzatib, to‘satdan, raqib o ‘yinchilarga qarab otadilar.
Ikkinclii jamoaning o ‘yinchilari esa to‘pga chap berib, uni yerga 
tushmasidan ilib, to‘pni bir-birlariga yoki onaboshiga oshirib, raqib 
jamoasining o‘yinchilariga otishga intiladilar.
To‘p tekkan o'yinchi o ‘z kvadratidan chiqib, raqiblar tomondagi 
kvadratning bir chetida turadi. Agar bir tomondagi kvadratda birorta 
ham o'yinchi qolmasa, kvadrat ichiga onaboshining o ‘zi tushishi 
shart. U ham to‘p bilan urilsa, o'yinning birinchi qismi tamom 
boTadi. Jamoalar o‘rin almashib, o‘yinni davom ettiradilar. 0 ‘yin 
voleybol singari 2-3 yoki 3-5 partiyadan iborat bo‘ladi.
Oyinning qoidalari.
 
1
. 
0 ‘yinchilar chiziqni bosishlari mumkin 
emas. Agar u to‘pni otish paytida chiziqni bossa, tekkan hisob- 
lanmaydi. To‘pdan qochayotgan paytda yoki aldamchi harakat 
qilishda chiziqdan o‘tilsa, to‘p tekkan hisoblanadi. 2. To‘pdan
119

---

qochib turib, uni ilib olish mumkin. Bunday vaqtda to ‘p tekkan 
hisoblanmaydi. 3. To‘p to‘ppa-to‘g‘rri borib tegsa, hisoblanadi. 
Yerdan yoki boshqa o‘yinchidan sakrab borib tegsa, hisoblanmaydi.