Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги

Скарлатипада
ўзига хос касалли к белгиси — ти л м ал и н а- 
сим он тусга киради. К асалликда тан а ҳарорати уч кун ю қори 
бўлади, ти л н и ўгкир караш қоплайди, тўртинчи кундан б о ш ­
лаб, бу караш тил и п си м он сўргичлари билан ю вилиб ту ш а­
д и , кей и н ч ал и к ўткир замбуруғсимон ясси сўргичлар тил ю за-

---

Ўткир юқумли касал/шкларда от з бўшлиғи шиллиқ қаватидаги жароҳатлар
3 5
сини қоплаб олади. К,ачонки тил там ом ан тоза бўлганида, унинг 
ю заси м алина м еваларини эслатади. К ей и н ч ал и к зам буруғси- 
м он сўрғичлар ем и ри л и б боради ва гунтерсим он ти л н и эсла- 
тувчи ҳолат пайдо бўлади, тил ю заси ясси лаш ад и ва б и р қ ан - 
ча вақтдан кей и н эпителиал қоплам и қай та тикланади.
С карлатинанинг оғиздаги доим ий белгиси ‘Т улхансим он ҳал- 
қум” ю м ш оқ танглай марказида кичик нуқтали оч қизғиш тош - 
маси ш и л л и қ қават қобиғида пайдо бўлади. С карлатина учун хос 
бўлмаган, лекин кўп ҳолатларда кузатиладиган ж араён бу - сўлак 
аж ралиш и ва тилнинг дескваматив эпителизация даврида куча­
яди ш н катарал гингивитларнинг пайдо бўлишидир.
Даволаш.
С карлати н ад а оғи з бўш лиғи ш и л л и қ қ о б и қ қава- 
ти ўзгариш ларини даволаш да, дастлаб, ю қори десквам атив э п и ­
телиал ж араён н и ш и л л и қ қаватдаги қуриш и, ай ри м ҳолларда 
а ч и ш и ш белгилари ни тўхтатиш зарур. Б унинг учун оғи з ш ил- 
л и қ қ о б и қ қаватига ш аф толи ёғини ан ести зи н эм улцсиясида- 
ги 1-2% л и аралаш м аси н и суркаш ва ҳар овқатл ан и ш д ан к е й ­
ин оғи зн и а ч ч и қ чой б илан чайқаш керак.
О ғиз б ўш л и ғи н и н г и кки л ам чи и н ф ек ц и я м анбаи - бу ти ш - 
ларда кариоз ковак м авж удлигидир. Бун и \ а р кун и д е зи н ф е к - 
ц и я л о в ч и б о й л ам б и л ан ё п и ш , б е м о р т и ш и н и ч ая о л м а с а , 
унда а н т и с е п т и к эр и тм а л а р (1% э та к р и д и н л а к та т, ф у р ац и - 
л и н 0,02% , оч пуш ти рангдаги калий перм анганат) б и л ан ях- 
ш илаб ю вилади. А гар бутун ш и л л и қ қ о б и қ қават бўйлаб қиза- 
риш ва қуриш алом атлари - ўткир д еквам ати в стом атит куза­
ти л са, ал л ер ги к реакц и я сабаб ч и си н и й ўқоти ш , кей и н кера- 
то п л асти к аш ёлар (коротол и н , н аъм атак ёғи, облепиха ёғи ва 
бош қ.) қўллаш керак.