Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги

Ташхислаш.
Т аш х и сл аш д а, ас о са н , к л и н и к бел гил ар а с о ­
сида гистологик те к ш и р и ш нати ж аси га таян ам и з. Л ей к о п л а ­
к и я к и зи л я с с и т е м и р а т к и , қ и зи л ю ги р и к , захм п ап у л аси , 
ю м ш о к л е й к о п л ак и я, кан д и д озн и н г турли ш акли билан ўхш аш
бўлади.
Даволаш.
Б и ри н ч и ўринда, оғи зн и яхш илаб сан ац и я килиш
зарур. Ю гукди даволаш учун асосий ш артлар қитик^овчи ом ил- 
л ар н и б артараф эти ш , сигарет тутуни, ти ш каторларидаги нук- 
со н л ар , ти ш ва и л д и зл ар н и н г ў тк и р ки р р ал ар и , ам алгам али 
плом балар, протезл арн и н г ўткир кирраларини бартараф кдлиш
ш улар ж ум ласидандир. Т и ш каторларида нуксон бор б е м о р ­
л арда л е й к о п л ак и я касаллиги белгилари кузатилса, уларга ол- 
ти н , кумуш ва полладий ко ти ш м аларидан олиб қўйилм айди- 
ган протез ва к о рон кал ар қўйиш тав си я килинади.
П ротез асосида л е й к о п л ак и я кузатилган б ем орларга и кки
каватли асосга эга эл асти к протезлар кўйиб, л е й к о п л ак и я н и
келтириб чиқарувчи ом ил б артараф этилади.
Бунда ч ай н ов б о с и м и н и н г ш и л л и к каватга тен г такси м л а- 
н и ш и га эриш илади.
Л ей к оп лаки я билан оғриган бем орларда ти ш протезлари ях­
ш илаб с и л л и к аан ган бўлиш и керак. Қ исм ан олиб қўйилади- 
ган п ротезларни тўғри тайёрлаш учун и л м о қ аар ж ой л аш и ш и -

---

256
О т з бўш лит ш иллиқ қават и ва лаб касалликлари
га муҳим эътибор б ер и ш лозим . Л ей к о п л ак и я билан оғриган 
бемор стоматолог ҳузурига йилига 2-3 марта келиш и шарт. Б ун ­
да врач стом атолог бем орга ҳар д оим тўгри д а в о усулини тан - 
лаб б ери ш и керак.
Л е й к о п л а к и я н и д а в о л а ш м а қ с а д и д а , а л б а т т а , ч е к и ш н и
тўхтатиш зарур. Л ей к о п л а к и я н и н г вар и ко з ш аклида ж ароҳат- 
л ан ган ўч оқ соғлом тўқи м а чегараси дан аж рати л и б , ж арроҳ- 
л и к усулида олиб таш ланади. С ую лтирилган азотдан ф о й д ал а- 
н и б г криохирургия қи л и ш яхш и натиж а беради. К он сервати в 
даво л аш натиж а б ерм аган да, албатта ж ар р о х л и к усули ўтка- 
зилади, бунда гистологик те к ш и р и ш натиж аларига та я н и ш за­
рур. Л ей к о п л ак и я б илан огриган б ем орларни тек ш и р ган и м и з- 
д а, а л б атта, қ а н д ай д и р с о м а т и к к а с а л л и к , а й н и қ с а , м еъ д а- 
ичак тракти касаллиги борл и ги ан икданади.
А ви там и н и н и кун и га 10 том ч и дан 3 маҳал, 1-2 ой д а в о ­
м ида ичиш , ш унингд ек, В гуруҳ ви там и н л ар и н и қўллаш яхш и 
натиж а беради. А в и там и н и н и н г м ойли эр и тм аси н и кунига 3- 
4 м аротаба сур каш н и н г яхш и сам араси кузатилган. А п п л и к а ­
ц и я б и л ан бир вақтда, ж ароҳат ўчоғига 10% л и натрий б о р ат- 
н и н г гл и ц е р и н ё к и к аротол и н л и ар а л а ш м ас и н и қўллаш ҳам 
яхш и натиж а беради.
ШОХЛАНУВЧИ ТЕРИ
Ш охланувчан тери - бу катта ги перкератозли эп и тел и й ги- 
п е р п л ази я с и б ўлиб, к л и н и к ж и ҳати д ан кўп ё к и кам ў тк и р - 
лаш ган ш охли тош м алардан иборат. Ш охланувчи тер и к ў п и н - 
ч а 60 ёш д ан катта одам лар п астки л аб идаги қ и зи л ҳош ияд а 
учрайди. К ўп ҳолларда битта, баъзан и кки ва учта ш охланув­
чан тери кузатилади. Қ атор ҳолатларда, ш охланувчан тер и л е й ­
к о п л а к и я , си л ли ю ги ри к ва ч ан д и қл ар кўри н и ш и д а бўлади.