Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги

Г Л О С С А Л Г И Я
Глоссалгия
(глоссод иния, тил п арестезияси). Т илда кўрин- 
м айдиган ўзгариш ларсиз оғрикди ва ноқулай сезгиларнинг п ай ­
до бўлиш и билан кечадиган патол оги к ҳолатдир. Ҳ озирги вақ- 
тда, н аф ақат тилдаги, балки о ғи з ш и л л и қ қобиғидаги о ғри қ- 
л и , н оқулай сезги л ар н и англатувчи 
“стомолгия” 
сўзи а й н ан
ш у касалликларда к е н гр о қ қўлланилм оқда.
Г л о с с а л ги я н и н г э ти о л о ги я ва п а то ге н е зи ҳ о зи р гач а тўла 
ан и қ л а н м а га н . Т илдаги о ғр и қ ва п ар естези ял и се зги л а р н и н г 
пайдо бўлиш ида м еъ д а-и чак трактидаги к асал л и кл арн и н г аҳа- 
м ияти борлиги тўғрисида қатор д алиллар мавжуд, бундан таш - 
қар и , ҳайз Даврида парестезия ю зага кел и ш и н и ҳам кўп учра- 
ти ш м ум кин. Ж уда ҳам ю қори асабий-руҳий ўзгариш ларда, ўта 
с е зу в ч ан л и к ва ё м о н ухлаш каб и л ар д а, гл о ссал ги я ж ар аён и
жуда кўп м аротаба кузатилади.

---

Тил касалликлари
215
К асаллик секи н л и к билан ривож ланади ва бем ор ҳамма вақг 
ҳам о ғ р и қ пайдо бўладиган ж о й и н и а н и қ кўрсата олм айди. 
О датда, бем орда т и л н и н г м еханик ш и кастл ан и ш и , протез ури- 
ш и, о р то п ед и к восита кеси ш и б и л ан глоссалгия бош ланади, 
айрим бем орларда турли касал л и кл ар туф айли ти ш о л и н и ш и
ёк и ю з-ж ағ соҳ аси д аги б о ш қ а хил ж а р р о \д и к м уолаж ал ари
о қибатида ю зага келади.
Глоссалгияда кўп и н ч а, п арестезия худди куй и ш и ш , суқи - 
л и ш , қ и ч и ш и ш , а н е м и я, о ги рл и к сезгилари кўри н и ш и д а бўла- 
ди. А йрим ҳолларда б ем ор ти ш и га худди а ч ч и қ кал ам п и р тек- 
кани каби сезгидан, б аъзилар парестезия оқибатида тилда куч- 
л и о ғр и қ сези ш дан ш и к о ят қилади.
О ғри қ яи ва ноқулай сезгилар ти л н и н г учида, ён ю засида, 
баъзан ти л илдизида ж ойлаш ади. А йрим ҳолларда, парестезия 
л а б д а , т а н г л а й д а , т и л и л д и з и д а , ю т қ и н д а , қ и з и л ў н г а ч д а , 
б ўйин соҳада ж ойлаш ади. О ғриқли си м п том а н и қ чегарага эга 
бўлм айди ва д о и м и й тав си ф д а кечм айди. О датда о вқ ат еган 
вақти д а й ў қ о л ад и , эр та л а б к у ч си з ё к и ум ум ан с е зи л м а й д и , 
кечқурун, у зо қ сўзлаш ганда ва асаб и й лаш ган да о ғр и қ кучаяди. 
К асал ли к турли ин тен си вли кда йиллаб давом этиш и м умкин.
Д аволан м асд ан согайиб кетиш жуда кам ҳолларда кузати­
лади.
Қ атор б ем орлар глоссалгия б и л ан ҳам, кан ц ер о ф о б и я б и ­
л ан \а м бир вакгда оғрийди. Б е м о р н и о ғ р и қ ёки ноқулай сез- 
ги б езовта қилганида, ойнага қараб, қисм ан ўзгарган ш и л л и қ
қ о б и қ қават соҳани учратиш и м умкин.
Г лоссалгияда т и л н и н г м о р ф о л о ги к ўзгариш и ҳам кузати­
л ади. О ғиз бўш лиғи ш и л л и қ қ о б и қ қаватида, одатда, қуриш
ё к и яхш и н ам л ан м асл и к кузатилади.
А йрим ҳолларда, ги п осали вац и я белгилари: ш и л л и қ қ о б и қ 
қават қизарган, ял ти роқ, сўлак ёп и ш қ о қ , кўпикли бўлади. Б аъ­
зан тил ш иш ади, ти ш излари ш и л л и қ қ о б и қ қаватда а н и қ кўзга 
таш л ан ад и .
Глоссалгияни уч ш охли нерв невралгиясидан