Ўзбекистон республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлиги муҳаммад ал-хоразмий номидаги

 
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ЭЛЕКТРОН БОШҚАРИШ ТИЗИМИДА 
АХБОРОТЛАР АЙЛАНИШЛАРИНИНГ ОПТИМИЗАЦИЯЛАШТИРИШ 
УСУЛЛАРИ 
С.С. Гулямов (УзР ФА академиги) 
А.Қ. Қўрғонбоев (Бош мутахассис)
 
Электрон шаклдаги ахборот айланишлари тизимнинг асоси сифатида хизмат 
қилади. Алохида шаклдаги ахборотлар-бу аниқ бир кўринишда тартибга солинган 
маълумотдир (бу маълумотлар хар хил вазифаларни бажаради ). Ўз навбатида бу тизим 
бир бири билан ўзаро алохида бўлган элементлар мажмуаси бўлиб, алоҳида 
функцияларнинг бажарилиши учун мўлжалланган ва ўзининг ташкил этувчи элементлари 
хиссаларидан келиб чиққан холда қандайдир ҳусусиятларга эга бўлади. Ўзбекистон 
Республикаси бошқариш тизимида алоҳида шаклдаги ахборотлар айланишлар худди 
шундай элементлар бўлиб ҳизмат қилади. Ҳақиқатдан ҳам ҳаётимизни ҳар ҳил шаклдаги 
ахборотларсиз тасаввур этиш жуда қийин. Ахборотлар иқтисодиётнинг барча соҳаларида 
мавжуд ва уларсиз бирор бир фаолиятни амалга ошириш мумкин эмас. Масалан, савдо, 
бошқарув, банк иши, ишлаб чиқариш, фан, техника, молия, солиқ соҳалари ва бошқалар. 
Бирор бир фирма, бирор бир коорпорация ахборотларсиз ва ахборот айланиш тизимисиз 
ишлай олмайди. Ахборот айланиши тизими хар қандай ташкилот ва иқтисодиёт 
сохасининг ажралмас қисми бўлиб ҳисобланади. 
Ўзбекистон Республикасини Электрон бошқарув марказида вазирликлар, идоралар 
учун хар ҳил шаклдаги ахборотлар базаси ташкил этилган (илова ) ва бунда 
ахборотларнинг 3 та асосий оқимини кўрсатиш мумкин. 

---

168 
-кириш ахборотлари (кодлар ва сонлар билан ифодаланган). 
-ички ахборотлар ўзгармас ахборотлар аниқ код ва номлар билан ифодаланган 
- чиқиш хар хил шаклдаги ахборотлар жадвалларидан иборат. 
Ўзбекистон Республикаси Электрон бошқарув марказида иш юритишнинг 
функциялари ҳамма вазирлик, марказ, қўмиталар ва идоралар учун кириш 
маълумотларини кодлар орқали ўқиб тартибга солиб қабул қилиш ва кодлари билан қайта 
ишлаб керакли шаклдаги маълумотларни ташқарига жўнатишдан, маълумотларни ҳисобга 
олишдан вазирлик, қўмита, марказ ва идораларга жўнатишдан, қайд қилишдан, ижрони 
назорат қилишдан, ахборотларни сақлаш ва бошқаришдан иборат бўлади: 
Электрон бошқарув марказдаги ахборотлар (маълумотлар) оқимларининг 
турларини қуйидагича тавсифлаш мумкин (масалан, халқ таълим вазирлиги) 
Электрон бошқарув марказидаги ахборотлар компьютерда сақланаётган хар қандай 
файл байтлар кетма-кетлиги кўринишида бўлади ва шунинг учун ҳам у бирор бир узун 
сон орқали ёки бир нечта сонлар кетма-кетлиги орқали аниқ ифодаланади.