O`zbekiston Respublikasi Oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi Buxoro davlat universiteti

Internet saytlari 
34.
 
 http://teachyourselfuzbek.com/resources/coursebooks/—Самоучитель 
узбекского языка. 
35.
 
 http://solver.uz/translate.php — Русско-узбекский переводчик. 

---

140 
36.
 
http://library.ziyonet.uz/ — таълим портали
22-MAVZU: ILM MASKANIMIZ HAYOTIDAN 
Reja: 
1.Sharif shaharda ilm maskanlari. 
2.Ilm-fan fidoyilari.
Tayanch tushunchalar:
tarix, Forjaq, Mir Arab, jumhuriyat, Ro'dakiy, dorilfunun, 
universitet, Buxoro, Chorjo'y, maorif, institut, Buxoro Pedagogika instituti, Fitrat, 
Fayzulla Xo'jayev. 
Buxoroi sharifda oliy darajadagi o`quv yurtining tashkil topish tarixi Masjidi Jome 
(712-713), Forjaq (VIII asr), Garbiya (1088-1677), Ulugbek (1417), Mir Arab (1535), 
Abdulazizxon (1652), Nodir devonbegi, Ko`kaldosh singari madrasalar tarixi bilan 
bog`liqdir. 1920-yilgacha Buxoroda 127 madrasa faoliyat ko`rsatgan. Bu madrasalarda 
Ismoil al-Buxoriy, Abu Ali ibn Sino, Abu Bakr Narshaxiy, Abduxoliq Gijduvoniy, 
Bahouddin Naqshband, Xoja Ismat Buxoriy, A.Donish, S.Ayniy, A.Fitrat singari buyuk 
buxoriylar qatorida Sharqning Ro`dakiy, Zamaxshariy, Umar Xayyom, Maxtumquli, 
B.Kerboboyev, Muqimiy singari fozil farzandlari ham tahsil olganlar. 1922-yilda 
Buxoro Xalq Jumhuriyati qarori bilan Buxoro va Chorjo`yda xalq maorifi instituti 
ochildi. Bu — zamonaviy oliy o`quv yurti tashkil etish yo`lidagi dastlabki harakat edi. 
F.Xo`jayev va A.Fitrat shu institut negizida dorilfunun tashkil etish g`oyasi bilan 
chiqdilar, ammo BXJning tugatilishi bilan bu g`oya amalga oshmay qoldi. 1930-yilga 
kelib esa Buxoro pedagogika instituti ochildi. Dastlab uning kimyo-biologiya va tarix-
ijtimoiyot singari ikki bo`limida 45 talaba tahsil olgan. 1935-yilda esa BuxDPI tarkibida 
2 yillik o`qituvchilar instituti hamda 5 bo`lim faoliyat ko`rsatdi, keyinchalik bu 
bo`limlar fakultetlarga aylantirildi. Institutning oyoqqa turishida A.Fitrat, Miyonbuzruk 
Solihov, Muso Saidjonov, B.Cho`ponzoda, I.Kojin, F.Trudakov, P.Korolenko, 
N.Merkulovich, V.Abdullayev, G.Yusupov kabi olimlarning xizmatlari katta bo`ldi. 
Ikkinchi jahon urushi yillarida bir qator o`qituvchilar va 47 talaba ko`ngillilar qatorida 
urushga ketdi. Bu murakkab davrda talabalarni o`qishga ko`proq jalb etish maqsadida 
Qarshi, G`ijduvon va Shofirkonda filiallar ochildi. Hozirgi paytda mustaqil 
O`zbekistonning yetakchi oliy o`quv yurtlari darajasiga ko`tarilgan Xorazm, Qarshi va 
Termiz davlat universitetlari ilk bor filial sifatida BuxDPI tarkibida ish boshlagan edi. 
BuxDPI urushdan keyingi yillarda respublikaning yetakchi ilm maskanlaridan biri 
sifatida shuhrat topdi: talabalar soni 1946—1960-yillarda 521 tadan 1575 taga, 1960—
1980-yillarda 7531 taga yetdi; oliygohda turli yillarda M.Mirzayev, Sh.Balavadze, 

---

141 
S.Aliyev, M.Abdullayev, V.Mo`minov, N.Jabborov, J.Namozov, H.Nematov, 
F.Qosimov, B.Ochilov, R.Vohidov, O.Safarov, A.Atoyev, O.Yoriyev, R.Rahmonov, 
K.Zaripov, S.Inoyatov, O.Roziqov kabi fan va maorif fidoyilari faoliyat ko`rsatdilar; 
fanning kimyo, fizika, geliotexnika, ixtiologiya, falsafa, tarix, adabiyotshunoslik, 
tilshunoslik singari yo`nalishlari rivoj topdi; 1989-yilda esa BuxDPI huzurida 
tilshunoslik va adabiyotshunoslik yo`nalishlarida aspirantura ochildi. Institut 
respublikaning zamonaviy ilm-fan markazlaridan biriga aylanib, 1981-yilda orden bilan 
mukofotlandi.Institut 1992-yilda universitetga aylantirildi. 
O`zbеkistоn Rеspublikasi Prеzidеnti I.A.Karimоvning 1992-yil 28-fеvraldagi 
Farmоniga asоsan Buхоrо pеdagоgika institutiga Univеrsitеt maqоmi bеrilgach, 
imkоniyatlar yanada kеngaydi. Ayni paytda univеrsitеtda 8 ta fakultеt, 43 ta kafеdra va 
maхsus sirtqi bo`limi hamda malaka оshirish markazi faоliyat ko`rsatmоqda. 
Univеrsitеtda 36 talim yo`nalishi bo`yicha bakalavriat, 22 mutaхassislik bo`yicha 
magistratura, 23 mutaхassislik bo`yicha aspirantura va 4 ta yo`nalish bo`yicha 
dоktоrantura mavjud. 
Hоzirgi kunda univеrsitеtda 8778 talaba tahsil оladi. Bo`lajak mutaхassislarga 36 
nafar fan dоktоri va prоfеssоrlar, 161 nafar fan nоmzоdi va dоtsеntlar fan asоslarini 
o`rgatib kеlmоqdalar.