N. N. Azizxodjaeva tomonidan yozilgan bo‘lib, oliy maktab o‘qituvchilari pedagogik mahorati va pedagogik texnologiyalar zamonaviy muammolarini ochib beradi

jarayonini tashkil etish shakli sifatida izohlanaai, o ‘zida bilim darajasi
bir xil bo‘lgan, u yoki bu jihatdan o ‘quv jarayonida umumiy sifatlarga
cga bo‘Igan o ‘quvchilar guruhi bilan o ‘qituvchi ishlaydi. 0 ‘qitishni
tabaqalashtirish o ‘quv jarayon id agi ta ’lira oluvchilarning turli
guruhlarini ixtisoslashtirilishini ta ’minlaydigan umumiy didaktikaning
bir qismi sifatida ham belgilanadi.
0 ‘qitish tizimining qurama texnologiyasi (N .P. 
G uzik).
« 0 ‘qitish tizim ining quram a texnologiyasi» saviyasiga va darslarda 
mavzu b o ‘yicha davriylikni rivojlantirishga ko‘ra sinf ichidagi o ‘qitishning 
tabaqalashtirilishi deb qaraladi. D arslar h ar bir mavzu b o ‘yicha ketm a-
125

---

ket joylashgan besh tip d a n iborat bcladi: 
.
1) m avzuni um um iy ta h lil qiluchi darslar (u lar l e k ^ 1^3^ 1 aeb 
yuritiladi);
2) t a ’lim o lu v c h ila rn in g mustaqil is h la r i ja ra y o rv -lcaa °.lclu v 
m aterialining chuqurlashtirib ishlab chiqishini k o ‘zda tutgn- n > tuzilgan 
sem inar m ashg‘ulotlari (bunday darslar uch tad an beshtagac? 
b° hshi 
m um kin);
3) bilimlarni um um lashtirish va tartibga tushirish ( g u r u h l a ^ 1) b^lari 
(m avzular b o ‘yicha sinovlar);
4) fan lararo m a te ria lla rn i umujilashtirish (m a v z u la f'" b o lyicha 
vazifalarni Jiimoya qilish);
5) dars-praktikum lar.
Keyingi bosqichda o ‘qituvchi oluvchilarning sa v iy a la -:ГЦ а ko‘ra 
tabaqalashtirish ishlarini tashkil etad Bu ish yangi m a t e r i a l ™ berish, 
uni mustahkamlash va takrorlash, bilirr.vnalaka va k o ^ik m ala# * ™ nazorat 
qilish orqali am alga oshiriladi.
Bu te x n o lo g iy a d a u c h ta tabaqaiashtirishning tu rli c^arajadagi 
qiyinchiliklari: «A»,«V»,«S» dasturlariajralib tu ra d i.
D asturlar quyidagi vazifalarni halqiladi:
• 
m uayyan darajadagi bilim, matin va ko ‘nikm a la rn i 
•egabashni
ta ’m inlaydi;
• ta ’lim oluvchilarning та Чит dan;dagi m ustaqilligini ta 
’minlaydi;
«S» dasturi tayanch stan d art sifa% qayd q ilin ad i. Ur*- i bajarish
orqali ta ’lim oluvchilar fan b o ‘yicha о'цу m a te ria lin i, uni q ^ y t a Mlay 
olish darajasida o ‘zlashtiradilar. «S» dasturi v azifalarini n i s b ^ tan Ч'У>П 
dasturga o ‘tm asdan oldin h ar b ir o ‘qmctii bajara o lish i lozim -
«V» dasturi m avzuni q o ‘llash bilan bo g ‘liq m asalalarn ^ yechish 
uchun zarur b o ‘lgan o ‘quv va aqliy fadiyatining u m um iy va (p>‘ziga xos 
usullari bilan birga egallashni t a ’minlajd, U shbu d asturga kir itiladigan 
q o ‘shim cha m a 'lu m o tla r b irin ch i bosqich m a te ria lla rin i k e n ^ aytira^i, 
asosiy bilim larni isbotlaydi, namoyishctadi va o y c fin la sh tirac ^ i hamda 
tushunchalarning am al qilish va q o ‘llaii$hini k o ‘rsatib tu ra d i -
«А» dasturi o ‘quvchilarning bilimlarni to ‘la anglash, ijo d iy ^ q o ‘Hash 
darajasiga k o ‘ta ra d i. Bu d a stu rd a ijodiy q o ‘lla sli istiqboL i tobora 
takom illashib boruvchi m a 'lu m o tla r, cbquria sh tiriladigan m ^ teriallar, 
ham da uning m antiqiy asoslanganligi j ovlashtirilgarr.
M ateriallarni takrorlashda turli darajadagi vazifalarni erki л tiklash 
m etodikasi q o ‘llanadi.
Tabaqalashtirilgan vazifalarni nazorat^ishda in d iv id u a llik k ^ o ‘til;nli 
va u chuqurlashtiriladi.
126

---

Inge U nt, A.S. Granis^aya, V.D. Shadrikov tadqiqotlarida individual 
o‘qitish o ‘quv jarayonini tashkil etish shakli, modeli sifatida belgilanadi. 
Unda:
• 
pedagogfaqat birgina talaba bilan o'zaro munosabatda bo'ladi;
• 
bir talaba fa q a t o'qifah vositalari (kitoblar, komyuter va b.) bilan
o'zaro aloqada boUadi.