Tadqiqotlari

1.4-rasm. Marketing tadqiqotlarini o‘tkazishda qo‘yiladigan vazifalar 
Marketing axborotlarini tizimli tahlil qilish, talab va taklifning taxminiy 
hisobini ishlab chiqishga imkon beradi. Busiz esa sotishning maqbul darajasini 
belgilash mumkin emas. Bunday darajada odatda, minimum, maksimum oralig‘ida 
hisoblab chiqiladi. Buning uchun marketing tadqiqotlarining marketing tizimidagi 
jarayonlarni va ijtimoiy va boshqa muhitlardagi o‘rnini ko‘rib chiqamiz. 
Marketing tadqiqotlarida yangilik uchun marketing qurollarini tanlash nafaqat 
iste’molchilarga, balki bozordagi barcha ishtirokchilarning maqsadlari va 
harakatlariga ham bog‘liq. Har bir ishtirokchi eng maqbul strategiya va marketing 
kompleksini belgilashdan oldin boshqa ishtirokchilarning maqsad va rejalarini ko‘rib 
chiqishi kerakligi bois bu maqsadlar va harakatlar o‘zaro bog‘liqdir. 1.5-rasmda 
ishlab chiqaruvchilar, savdo agentlari va iste’molchilar o‘rtasidagi o‘zaro 
munosabatlar tizimining tuzilishi ko‘rsatilgan. 
xaridorlar 
(isteʼmolchilar) 
ehtiyojini oʻrganish
tovarlarga boʻlgan ichki 
va tashqi talablarni 
oʻrganish
korxonaning faoliyatini 
xaridorlar ehtiyojiga 
moslashtirish
talab va taklif 
toʻgʻrisidagi olingan 
maʼlumotlar asosida 
bozorni oʻrganish
tovarlar reklamasini 
tashkil etish, 
xaridorlarni tovarlarni 
sotib olishga qiziqishini 
oshirish
tovar yaratuvchi yoki 
uni sotuvchi korxona 
tadqiqotlarini amalga 
oshirish uchun 
maʼlumotlar toʻplash va 
tahlil qilish
tovarni bozorga 
chiqarishdagi barcha 
xizmatlar toʻgʻrisida 
maʼlumotlar olish
toʻldiruvchi tovarlar va 
oʻrnini bosuvchi 
tovarlar toʻgʻrisida 
axborotlar yigʻish
tovarlarga boʻlgan 
talabni istiqbollash, 
ularni amalga oshirishni 
nazorat qilish

---

30