A. A. Omonov, Т. М. Qoraliyev kredit va banklar

kassa operatsiyalari
orqali mijozlarganaqd pullami berish 
va ulardan naqd pullami qabul qilish bilan bog‘liq ishlami amalga 
oshiradi.
Banklaming 
valuta operatsiyalari
bevosita xorijiy mamlakatlar 
milliy valutasini oldi - sotdisi bilan bog‘liq operatsiyalar hisoblanib, 
milliy valutaning xorijiy valutalarga nisbatan kursini o‘zgarishi hisobiga 
foydayoki zarar ko‘rishi mumkin.
Banklar yirik va yuqori darajadagi toiov qobiliyatiga ega 
moliyaviy muassasa sifatida kompaniya, korporatsiya va boshqalarga 
uchinchi shaxs sifatida 
kafolatlar
berishi mumkin. Albatta, berilgan 
kafolatlar evaziga banklar ma’lum darajadagi foydani olishni 
rejalashtiradi.
Yuqorida 
qayd 
eilganlarga 
asoslanib, 
banklaming 
aktiv 
operatsiyalarini to‘rtta guruhga ajratish mumkin.
1. 
Erkin zaxiralar - bunga kassadagi naqd pullar, Markaziy 
bankdagi 
vakillik 
hisobvaraqlaridagi 
qoldiqlar, 
boshqa 
kredit 
tashkilotlaming vakillik hisobvaraqlaridagi mablagiar. Erkin zahirlar 
yuqori likvidli mablagiar hisoblanib, bankka qisman yoki umuman 
daromad keltirmaydi.
2. Berilgan kreditlar va depozit ko‘rinishida boshqa moliya 
muassasalariga, 
shuningdek, 
Markaziy 
bankka 
joylashtirilgan 
mablagiar.
3. Investitsiyalar - bu bankning qimmatli qog‘ozlarga va 
nomoddiy aktivlarga, shuningdek pay ko‘rinishida xo‘jalik faoliyatiga 
yo‘naltirilgan resurslari.
4. Bankning o‘ziga (ichki investitsiyalar) moddiy va nomoddiy 
aktivlarga yo‘naltirilgan mablagiari. Bunga bank faoliyatini tashkil 
etish uchun zarur boigan binolar, jihozlar va boshqa uskunalar kiradi.
Tijorat banklarining daromadi bankning 2 va 3 guruhiga kiruvchi 
aktiv operatsiyalari hisobidan tashkil topib, bank aktivlarining risk 
darajasi qancha yuqori boisa, ushbu operatsiyalardan kelayotgan 
daromadlar miqdori ham shunchayuqori boiadi va, aksincha.