A. A. Omonov, Т. М. Qoraliyev kredit va banklar

Mulkiy jihatdan 
- davlat banki, aksiyadorlik banki, kooperativ
bank, xususiy va xorijiy kapital ishtirokida qo ‘shma banklariga
bo ‘Unadi.
Banklami mulkchilik nuqti nazardan tasniflanganda asosan 
ulaming ustav kapitali tarkibida kimning ulushi 51 foizdan yuqori 
bo‘lsa, bank shu shaxslaming nomlarini oladi.
Masalan, bank kapitalining asosiy ulushi xususiy yoki kooperativ 
tashkilotlar hissasiga to‘g‘ri kelsa, mazkur banklar xususiy yoki 
kooperativ bank deyayuritiladi.
Davlat banklari kapitalining asosiy ulushi davlatga tegishli boiadi, 
ko‘pchilik mamlakatlarda mamlakat Markaziy banklari davlat banki 
hisoblanadi. 0 ‘zbekistonda Tashqi iqtisodiy faoliyat Milliy banki, 
Davlat - aksiyadorlik Xalq banki, aksiyadorlik tijorat «Asaka» 
banklaming kapitali tarkibida asosiy ulush davlatga tegishli bolganligi 
bois mazkur banklar davlat banklari hisoblanadi.
Mamlakatimizda aksiyadorlik tijorat banklari sifatida, aksiyadorlik 
tijorat «Agrobank»ni, Aloqabank, Turonbank va boshqalami keltirish 
mumkin. Mamlakatimizda yopiq turdagi aksiyadorlik tijorat banklari 
mavjud emas.
Xorijiy 
kapital 
ishtirokida 
qo‘shma 
banklar 
mamlakat 
qonunchiligiga asosan belgilangan miqdordagi ustav kapitali xorijiy 
ishtirokchilar tomonidan shakllantirilsa mazkur banklar shu maqomga 
ega boiadi. 
Mamlakatimizda xorijiy kapital ishtirokidagi banklami 
tashkil etish 0 ‘zbekiston Respublikasining tegishli qonun hujjatlariga 
muvofiq amalga oshiriladi.
Huquqiy jihatdan - banklar ochiq va yopiq turdagi jamiyatlar
sifatidq tasniflanadi.
Banklaming kapitalini asosiy ulushi yuridik
10.3. Banklarning turlari
187

---

shaxslar hissasiga to‘g‘ri keladi, ushbu banklar ochiq aksiyadorlik yoki 
yopiq aksiyadorlik banklari boiishi mumkin.
Ochiq yoki yopiq aksiyadorlik banklari deyilishiga sabab ulaming 
aksiyalarini sotish va sotib olish jarayoni bilan bogliq bo‘ladi. 
Qatnashchilari o‘zlariga tegishli aksiyalarini o‘zga aksiyadorlaming 
roziligisiz boshqa shaxslarga berishi mumkin bo‘lgan aksiyadorlik 
jamiyati ochiq aksiyadorlik jamiyati deb hisoblanadi.
Aksiyalari faqat o‘z muassislari yoki oldindan belgilangan doiradagi 
shaxslar 
orasida 
taqsimlanadigan 
aksiyadorlik jamiyati 
yopiq 
aksiyadorlik jamiyati deb hisoblanadi. Mamlakatimizda mulkiy jihatdan 
tashkil topishidan qat’iy nazar, faoliyat yuritayotgan barcha banklar 
ochiq aksiyadorlik banklari hisoblanadi.