Тупроқшунослик олий ў қ ув юртлариаро илмий-услубий бирлаш

ларини белгилашда қўллашнинг муҳим кўрсаткичи ҳисобланади. У
ёки бу дараж ада шўрланган тупроқлар учун В. Ф едоровнинг
маълумогларига кура сизот сувларининг критик чуқурлиги шўрла-
ниш ва ш ўрсизланиш орасидаги барқарорлик вужудга келгандаги
чуқурлик ҳисобланади.
Сизот сувларининг критик чуқурлигида тупроқдаги тузлар­
нинг мавсумий кирим ва чиқишлари бир хил бўлиши кузатилади.
Тупроқ шўрланганлиги олдинги ҳолатда қолади.
Грунт сувлари критик чуқурликдан юқорида жойлашган
тақдирда тупроқда тузларнинг пастки қатламлардан кўтарилиши
ортади, тузларнинг кириш қисми чиқиш қисмидан кўпроқ бўлади.
Тупроқ шўрланиши кучаяди. Критик чуқурликдан пастда жойлаш са
аксинча, тузлар пастдан юқорига кўтарилмайди. Тупроқдаги тузлар
миқдори маълум суғориш меъёрларида ва унинг опгимал дренаж -
лашганлик шароитида камаяди. Тупроқ аста-секин ш ўрсизланиб
боради. Демак сизот сувларнинг критик чуқурлиги деб- сизот сув­
лари таъсирида тупроқ ва унинг қатламларида тузларнинг тўпланиш
кўрсаткичи, шу сизот сувларининг юқорига кўтарилиш ва бугланиш
бошланиши вақтига айтилади. Бу кўрсаткич маълум чуқурлик Н ва
сизот сувларининг кўтарилиш вақти билан ўлчанади.
Буни қуйидаги ф ормула билан ифодаланади:
Н = [Hkm + Нкр] - [ т 1+ (р' - d')]
Бунда:Н^т -сизог сувлари эритмасшш капиляр мениск кучлар
орқали кўтарилиш баландлиги.
H kp -капилляр плёнкали кўтарилиш баландлиги.

---

ml -парланиш, ҳар-хил кўтарилиш кўрсаткичининг баландлик чега­
раси.
pt 
-кўрсаткич, атмосфера ёғин-сочини таъсирида сизот сувлари
эритмасининг кўтарилиши.
d
1
-ди ф ф узи он тузларнинг кўтарилиш баландлиги.