"iqtisodiyot va menejment "

3.4. Me’yorlashtiriluvchi va me’yorlashtirilmaydigan aylanma fondlar. 
Shakllanish manbaiga ko`ra, aylanma mablag’lar xususiy va qarzga olingan 
turlarga bo`linadi. 
Xususiy aylanma mablag’lar
doimo korxona ixtiyorida bo`lib, 
xususiy resurslar, asosan foyda hisobiga shakllanadi. Korxonaning xususiy aylanma 
mablag’lari qatoriga ish haqi bo`yicha qarzlar, ta`minotchilar yoki hamkorlar qarzlari, 
buyurtmachilarning tayyorlangan mahsulot uchun to`lagan pullari kabilarni kiritish 
mumkin. Bu mablag’lar xususiy mablag’larga tenglashtirilgan mablag’lar yoki 
korxonaning barqaror passivlari deb ataladi.

---

84 
Qarzga olingan aylanma mablag’lar
doimo harakatda bo`lmaydi hamda 
korxonaning mahsulotlarni sotishdagi qiyinchiliklar, moddiy-tovar boyliklar bilan 
ta`minlash, mahsulot ishlab chiqarish dasturini oshirib bajarish va boshqa 
vaqtinchalik ehtiyojlarni qoplash uchun foydalaniladi. Ular qatoriga bank kreditlari, 
kreditorlik qarzlari va boshqa passivlarni kiritish mumkin. 
Aylanma mablag’larni boshqarish mahsulot ishlab chiqarish va sotish 
jarayonining uzluksizligini ta`minlashda aylanma mablag’lardan iloji boricha kamroq 
foydalanishda ifodalanadi. Bu esa korxona aylanma mablag’lari aylanishining barcha 
bosqichlarida mos ravishda minimal, lekin etarli tarzda ratsional taqsimlanishi 
zarurligini anglatadi. Bu vazifa o`z navbatida moddiy resurslar zaxiralari va 
xarajatlarini me`yorlashtirish tufayli muvaffaqiyatli amalga oshirilmoqda. 
Tashkil etish usuliga ko’ra aylanma mablag’lari me`yorlashtiriladigan 
me`yorlashtirilmaydigan mablag’larga bo’linadi.