"iqtisodiyot va menejment "

N
а
 

 (F
1
 

 F
t
)
 

 (Т
а 

 F
1
) 

 100%, 
Bunda: 
F
1 
- asosiy fondlarning dastlabki yoki tiklash qiymati; 
F
t
- asosiy fondlarning tugatish qiymati; 
Т
а
- asosiy fondlarning normativ ishlash muddati (amortizatsiya vaqti). 
Amortizatsiya normasining darajasi asosiy fondlarning eskirgan qismini tiklash 
uchun resurslar hajmini aniqlaydi. Amortizatsiya normasi bilan asosiy fondlarning 
aylanish 
tezligi 
belgilanadi 
va 
ularni 
qayta 
ishlab 
chiqarish 
jarayoni 
jadallashtiriladi.Asosiy fondlarning to`liq tiklashni amortizatsiya ajratmalar jami 
quyidagi formulaga asoslanib hisoblanadi: 
А
а 

 
 
N
а
 

 F 
Bunda: Na - amortizatsiya normasi;
F - asosiy fondlarning o`rtacha yillik qiymati.
3.2.Asosiy fondlardan foydalanish ko`rsatkichlari. 
Asosiy fondlarni takror ishlab chiqarish, rejalashtirish, hisob-kitob qilish, 
ulardan foydalanishning samaradorligini ifodalash uchun juda ko`p ko`rsatkichlar 
kerak bo`ladi. Ularni bir necha guruhlarga bo`lish mumkin: 
-
asosiy ishlab chiqarish fondlarining qiymatini ifodalovchi ko`rsatkichlar; 
-
ulardan 
foydalanish 
darajasini, 
ularning 
samaradorligini 
ifodalovchi 
ko`rsatkichlar; 
-
ishlab chiqarish fondi bilan qurollantirish darajasini ifodalovchi ko`rsatkichlar; 
-
integral ko`rsatkichlar. 
Bu ko`rsatkichlar tizimida ayniqsa, fond qaytimi ko`rsatkichi va fond 
rentabelligi ko`rsatkichi alohidа o`rin egallaydi. 
Fond qaytimi
- bu bir so`mlik asosiy fond ishtirokida qancha mahsulot ishlab 
chiqarish mumkinligini ifodalaydi va quyidagi formula yordamida hisoblanadi: