"iqtisodiyot va menejment "

Qayta ishlab chiqarish sohasidagi 
faoliyati
– ishchi kuchini yollash, kadrlarni tayyorlash va ularning malakasini 
oshirish, ishlab chiqarish vositalarini yangilash va kengaytirish jarayonlarida aks 

---

41 
etadi. 
Muomala sohasidagi faoliyati
esa ishlab chiqarishning moddiy texnika 
ta’minotini tashkillashtirish, mahsulot (ish, xizmat)larni sotish va foydalanilgan 
ishlab chiqarish vositalarining daromad shaklida qaytib kelishida ko’zga ko’rinadi. 
Korxonalarni ijtimoiy-iqtisodiy tizim sifatida tadqiq etishda uni tashkil qiluvchi 
ikkita tarkibiy qism - tizimning o`zi(korxona) va ushbu tizim faoliyat yurituvchi 
tashqi muhitni ko`rib chiqish lozim.
Korxonaning ichki muhiti
ishlab chiqarish vositalari, pul mablag’lari, 
axborotlar va inson resurslaridan tashkil topadi. Ichki muhitning o`zaro aloqalari 
natijasida tayyor mahsulot paydo bo`ladi, ishlar bajariladi va xizmat ko`rsatiladi, 
ya`ni to`g’ri yo`lga qo`yilgan ishlab chiqarish va mehnatga haq to`lash faoliyati 
yuzaga keladi. 
Korxonalarning 
tashqi muhit
bilan aloqasi ularning tashqi tizimga chiqishida 
ro`y berib (resurslarni jalb qilish, ularning qiymatini aniqlash, xom ashyo, material va 
yoqilg’ining o`z vaqtida yetkazib turilishi va hokazo), tashqi muhitga ishlab 
chiqarilgan tovar va xizmatlar oqimi yordamida ta`sir ko`rsatish jarayonida namoyon 
bo`ladi. 
Korxonalar faoliyati samaradorligini aniqlab beruvchi tashqi muhit - bu birinchi 
o`rinda mahsulot iste`molchilari, xom ashyo va boshqa material o`tkazib beruvchilar, 
shuningdek davlat organlari hamda korxonaga yaqin joyda yashovchi aholi 
hisoblanadi. 
Xo’jalik rivojlanishining har bir bosqichida korxonalar faoliyati quyidagi 
vazifalarni bajarishga qaratilishi zarur: 
√
korxona egasining daromad olishi;