Davlat uzb p65

35- topshiriq.
 
Quyidagi so‘zlar yoniga mos so‘zlar qo‘yib juft so‘z-
lar yasang va yozilishini izohlang.
Qarindosh – ..., kuch – ..., qovun – ..., yo‘l – ..., non –
..., osh – ..., o‘yin – ..., bo‘lar – ..., gul – ..., yer – ..., yor –
..., dor – ..., tepsa – ..., temir – ..., asta – ..., oq – ..., chora –
..., kirim – ..., mehr – ..., aytdi – ..., kecha – ..., uzoq – ... .
Quyidagi so‘zlar chiziqcha bilan ajratib yoziladi:
•
juft va takror so‘zlarning qismlari chiziqcha bilan
ajratib yoziladi: 
asta-sekin, uch-to‘rt, kiyim-kechak, qop-qop,
uy-uyiga
kabi;
•
juft so‘zlar orasida 
-u (-yu)
bog‘lovchisi qo‘llansa,
bog‘lovchidan oldin chiziqcha qo‘yiladi: 
oq-u qora, kecha-
yu kunduz 
kabi;
• 
-ma, -ba
yordamida birikkan so‘z qismlari chiziqcha
bilan yoziladi: 
yuzma-yuz, rang-barang, qadam-baqadam
kabi;
•
arab raqamlari bilan yozilgan tartib sonlar chiziqcha
bilan yoziladi: 
5- sinf, 6- «V» sinf, 1991- yil, 3- mart
kabi.
36- topshiriq
. Lug‘atdan 10 ta so‘z tanlab, ularni yuklamalar bilan
qo‘llang va chiziqcha bilan yoziladiganlarini bir ustunga, qo‘shib
yoziladiganlarini boshqa ustunga yozing.
II. ÒALAFFUZ ME’YORLARI
37- topshiriq.
Matnni o‘qing, so‘zlarning talaffuzi va yozilishidagi
xatolarni aniqlab, o‘zaro munosabatini izohlang.
— Modarni ko‘rdilarmu? — so‘radi Vafo attor kemshik
tishlarini ko‘rsatib. — Xo‘sh, qalaylar, kampir tuzuk-
larmu?
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

49
4 – Mahmudov N.
— Rahmat! — Bashirjon gapni qisqa qilib, o‘tib ketmoqchi
edi, lekin Vafo attor:
— Bir daqiqa! — deya uning yengidan tortdi.
— Xo‘sh!
— Indi, uka o‘rtoq Zaynishuv! — dedi u mitti ko‘zlarini
yiltiratib. — Biz o‘zimiz betobdurmiz, hovlida nogiron kurra-
chaning holi ne kechdi? Kecha o‘g‘ul kelib erdi, eshshak
bolasiga yem va beda kerak deydur...
Bashirjonning jahli chiqib ketdi, attorning qo‘lini qahr
bilan siltab tashladi.
— Bas-da endi! — dedi u qi p-qizarib. — Hozirga qadar
o‘ttiz so‘m oldiyiz... O‘sha kurrayiz ikki pulga qimmat!
— Mani, bemorni siltamang, uka o‘rtoq Zaynishuv! —
dedi Vafo attor yig‘lamsirab. — Bobongiz tengiman,
siltamang mani!
Ne’mat Aminov
28- mashq.
Berilgan so‘z va so‘z birikmalarini to‘g‘ri talaffuz
qiling, ma’nosidagi farqlarning sababini tushun-
tiring.
Bir daf’a — daf etilmoq, man keldim — man qilinmoq,
shox kesmoq — shohni surmoq, modda — moda, qattiq —
qatiq, da’vo — davo, maqta — maqta’, ta’rif — tarif, sur’at
— surat, hil-hil pishmoq — xilma-xil tovlanmoq, tovlanmoq
— toblanmoq, sillasi qurimoq, — silab qo‘ymoq, tilla — tila.
Og‘zaki nutq jarayonida til birliklarini adabiy til
me’yorlariga muvofiq aytilishi