1. бургут билан тулки

70. ЭМАН ДАРАХТИ ВА ҚАМИШ 
Эман билан Қамиш, қай биримиз кучлироқмиз, деб баҳслаша бошладилар. 
Шу баҳс пайтида кучли шамол кўтарилди ва Қамиш бир сесканиб кетиб, бу 
шамолга бош эгиб гаъзим қилди; аммо Эман шамолга қарши кўксини қалқон 
қилиб тураверди, оқибатда илдизи билан қўпорилиб ерга қулади. 
Ушбу маеал, кучлилар билан баҳслашмаслик керак, деб уқтиради. 
71. ШЕРНИНГ ОЛТИН ҲАЙКАЛИНИ ТОПГАН ҚЎРҚОҚ БОЙ 
Пулни кўрса ўзини томдан ташлайдиган бир Қўрқоқ бой тилладан 
қуйилган шер ҳайкалини топиб олди ва ўзича шундай мулоҳаза юрита 
бошлади: "Энди нима қилсам экан буни, ҳайронман. Эсим оғиб довдираб 
қолдим. Очкўзлигим мени бир томонга, қўрқоқлигим иккинчи томонга тортиб, 
ҳоли жонимга қўйишмаяпти. Қандай қисмат ѐ ^и^Ртангри яратдийкин бу тилла 
шерни менга азоб бериш учун? Паро- канда қалбим ўз ѐғига ўзи қоврилиб 
ѐтибди: ўзим олтинни жонимдан ортиқ яхши кўраман, лекин мана бу 
олтиннинг қиѐфаси мени қаттиқ ваҳимага солмоқца. Дилим бу топилмани 
тезроқ ўзига олишни хоҳлаяпти-ю, аммо диѐнат унга қўл теккизмасликка 
даъват этмоқца. Эй ѐвуз қисмат! Бу нима қилганинг — беришга бериб, олишга 
олдирмаяпсан! Эҳ, бу қандай бойликки кўнгилни қувонтирмаяпти! Эй 
тангрғ^и* нинг фалокатли саховати, нима қилсам экан сени? Қандай қилиб 
қўлга киритсам экан-а бу топилмани? Мен бирон найранг ишлатишим керак!.. 
Бўлди, топдим: ҳозир бориб бу ерга қулларимни бошлаб келаман - улар 
бараварига қўлда кўтаришади бу тилла шерни; мен бўлсам, уларни узоқдан 
кузатиб тураман". 
Бу масал, ўз мол-давлатидан ҳузур қилиб, завқланиб фойдалана 
олмайдиган ношуд бойлар ҳақида. 
www.kitob.uz - Respublika bolalar kutubxonasi

---

72. АСАЛАРИ БОҚУВЧИ ОДАМ 
Бир киши асалари уялари турган ўтлоққа эгаси йўқлигида келиб, асалари 
уяларидаги мумкатакларни анча-мунча асали билан ўғирлаб кетди. Хўжалик 
эгаси келганида уялар бўм-бўш бўлиб қолган эди; шунда асаларичи уяларни 
бирма-бир кўздан кечира бошлади; бу пайт даладан асаларилар учиб келишди 
ва уяларини титкилаѐтган асаларичини кўриб, уни чақа бошлашди. Бу 
чақувлар азобига чидай олмаган асаларичи уларга деди: "Вой, ярамаслар-е! Бу 
нима қилганларинг? Нега сизларни парваришлаб боқиб келаѐтган мени аямай 
чақиб ѐтибсиз? Ахир сизлар мумкатакларингиз билан ғамлаган асалингизни 
ўғирлаб кетган одамни чақишингиз керак эди-ку!" 
Шундай кишилар бўладики, дўстни душмандап фарқ қила олмайдилар ва 
ўзларини душмандан ҳимоя қилиш ўрнига, асл дўстларини душман билиб, 
уларни ўзларидан қувадилар.